ŞAM (AA) - İnsanlık tarihinin acı olaylarından biri olarak kabul edilen Çerkes Sürgünü'nün 161. yılı nedeniyle Suriye'nin başkenti Şam'da ilk kez anma etkinliği düzenlendi.
Çarlık Rusyası'nın, stratejik açıdan önemli gördüğü Kafkaslar'dan Çerkes halkını sürgün etmesinin üzerinden 161 yıl geçti.
21 Mayıs 1864'ten itibaren Çerkes topluluklarının başta Osmanlı Devleti olmak üzere dünyanın çeşitli bölgelerine sürgün edilmesi ve bu süreçte yaşamını yitirenler, Şam'da ilk kez anıldı.
Tişrin Parkı'nda toplanan yüzlerce kişi, ellerinde "Çerkes bayrakları" ile Emevi Meydanı'na kadar sessiz yürüyüş yaptı.
Eylemciler ellerinde, "21 Mayıs Çerkes yas günü. Tarihimizi unutmayacağız. Davamızdan vazgeçmeyeceğiz", "Kimliğimizi unutmadık, adalet geliyor" ve "Tarih unutulmaz, Katliamlar silinmez" yazılı dövizler taşıdı.
Emevi Meydanı'nda, sürgünde yaşamını yitirenler için saygı duruşu gerçekleştirildi.
Anma törenine katılanlardan Muhammed Ali, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Baas rejiminin yıkılmasının ardından ilk defa sürgüne ilişkin bir tören düzenliyoruz. Rejim döneminde böyle bir etkinlik yapamamıştık. Sürgünde hayatını kaybedenleri ve davamızı dünyaya duyurmak için bugün burada toplandık." dedi.
Bu etkinliğin kendileri için önemli ve hüzünlü bir tören olduğunu belirten Ali, "Bundan 161 yıl önce sürgün edildik, bundan dolayı Suriye halkının acısını en iyi bizler anlıyoruz." ifadesini kullandı.
Ali, ana vatanlarını görmeyi çok istediklerini vurguladı.
Simaze Azir ise atalarının geçmişte yaşadığı acıları unutmadıklarını ifade etmek için Emevi Meydanı'nda toplandıklarını söyledi.
Suriye halkının ayrılmaz bir parçası olduklarını vurgulayan Azir, "Bugün Suriye'de ilk defa bugün için toplandık. Bu töreni düzenlememize fırsat tanıyan hükümete teşekkür ederiz." diye konuştu.
Suriyeli Çerkes aktivist Celine Kasem de Suriye'de ilk defa böyle bir anma etkinliği yapıldığını belirterek, Baas rejiminin yıkılmasının ardından yeni Suriye'de, halkın, sevinçlerini veya üzüntülerini özgürce dile getirmek için toplanabildiğini kaydetti.
Kasem, Suriye'ye sürgün edilen Çerkeslerin, 161 yıl önce yaşadıkları acıların, devrik Baas rejimi döneminde de benzer şekilde devam ettiğini belirtti.
Törene Türkiye'den katılan Suriyeli Çerkes Sara Abdi ise "Bu anı yaşamak için Suriye'ye geldim. Esed rejimi gittiği için artık istediklerimizi özgürce anlatabiliyoruz. Rejim döneminde bu tür etkinlikler yasaktı. Anılarımızı paylaşabildiğimiz için mutluyuz." sözlerini sarf etti.
- Suriye'deki Çerkes nüfusu
Suriye'de 2011'de başlayan savaşta birçok Çerkes ailesi, Türkiye, Ürdün, Avrupa ve Kuzey Kafkasya'ya göç etmek zorunda kaldı.
Suriye'deki Çerkes nüfusuna dair kesin ve güncel veriler bulunmamakla birlikte, çeşitli araştırmalar ve diaspora kaynakları bu sayının yaklaşık 100 bin civarında olduğunu öne sürüyor.
Ülkede yaşayan Çerkesler ağırlıklı olarak Şam, Kuneytra, Halep, Dera, Hama ve Humus illerinde yerleşmiş durumda.
- İnsanlık tarihinin acı olaylarından biri: Çerkes Sürgünü
Çarlık Rusyası'nın stratejik gerekçelerle Kafkasya'dan Çerkes halkını zorla sürgüne göndermesinin üzerinden 161 yıl geçti.
21 Mayıs 1864 tarihinde başlayan bu büyük felakette yaklaşık 1,5 milyon Çerkes, başta Osmanlı Devleti olmak üzere dünyanın farklı bölgelerine sürgün edildi.
Birçoğu Ordu, Samsun, Tokat, Amasya, Sinop, Yozgat, Düzce, Adapazarı ve Kocaeli gibi Anadolu şehirlerine yerleştirildi.
Bir kısmı ise Suriye ve Filistin başta olmak üzere Orta Doğu coğrafyasında yaşamaya başladı.
Osmanlı topraklarına gönderilemeyenler ise Orta Laba ve Orta Kuban nehirleri çevresindeki Rus Kazak köylerine yerleştirildi.
Sürgün sırasında yaklaşık 500 bin kişi, açlık, salgın hastalıklar ve zorlu yol koşulları nedeniyle hayatını kaybetti.
Bu trajedi, "tarihin en acı ve sarsıcı olaylarından biri" olarak hafızalarda yer etti.