ANKARA (AA) - Başkentte, Batı Azerbaycan Topluluğu ve Azerbaycan-Türkiye Evi tarafından "İnsan Haklarının Üstünlüğünün Önemli Koşulu Olarak Batı Azerbaycan'a Geri Dönüş" konferansı düzenlendi.
Azerbaycan Sivil Toplum Örgütlerine Devlet Desteği Ajansı ve Azerbaycan Türk Kadınlar Birliğinin desteğiyle bir otelde gerçekleştirilen konferansın ilk oturumunda "Batı Azerbaycan Tarihi", ikinci oturumunda ise "Batı Azerbaycan: Hukuki ve İnsani Boyutlar" başlıklı paneller yapıldı.
Yeni Türkiye Stratejik Araştırma Merkezi Tarih Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Kemal Çiçek'in moderatörlüğündeki ilk oturuma, tarihçi ve yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, Türkiye Azerbaycan Dostluk İşbirliği ve Dayanışma Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Aygün Attar, Milli Savunma Üniversitesi Kara Harp Okulu Dekanı Prof. Dr. İbrahim Ethem Atnur ve Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Okan Yeşilot konuşmacı olarak katıldı.
Prof. Dr. Ortaylı, Safeviler ve Osmanlı arasındaki son büyük çatışmaların 4. Murat zamanında gerçekleştiğini, Erivan Seferi'nin bugün Topkapı Sarayı'nda bir abide olarak yaşatıldığını söyledi.
Ortaylı, "Herhangi bir Fransız kitabına, bir ansiklopediye baksanız, karşınıza Erivan maddesi çıktığında, Orta Çağ Ermenistanı'na ait abidelerden çok mescitler çıkar. Yani Erivanlı, Azerbaycanlı demektir. Zaten o dönemde oraya Azerbaycan da denmezdi. Karabağ Hanlığı'nın ahalisi, tebaası anlamına gelirdi." ifadelerini kullandı.
- "Bir milletiz, iki devletiz, üçüncüsü yolda"
"İrredantizm" fikrine ilişkin değerlendirmelerde de bulunan Prof. Dr. Ortaylı, şunları kaydetti:
"Bir milletiz, iki devletiz. Üçüncüsü yolda, Kıbrıs. Bu iyi bir şey çünkü biz Birleşik Devletler gibi yaşayamayız. Güya tek anayasa altında farklı hukuki sistemlerle kargaşa sürüyor. 1776 Anayasası'nı kuran sistem bugün artık işlemiyor, buna gerek yok. Biz ittihatçı anlayışla devleti dar bir coğrafyaya sıkıştıran görüşü savunamayız, bu lüzumsuz. Biz önemli bir kültürel ve ruhi birliğiz. Askeri ittifakımız var, kültürel ittifakı da tamamlamak ve davaları birleştirmek gerekir. Bu şu anda iki devlet arasında yürütülüyor. Üçüncünün hukukunu savunmak da bu iki devlete düşüyor. Bu bir dönemdir, geçecek inşallah. Ama bazı şeylerde akil olmamız lazım."
- "Bir bölgenin tapusu mezar taşlarıdır"
Prof. Dr. İbrahim Ethem Atnur ise Rusların, Edirne ve Türkmençay antlaşmalarıyla Osmanlı ile Kafkasya-Türkistan arasına bir etnik duvar ördüğünü belirtti.
Anadolu ve İran Ermenilerinden 57 bin kişinin bugünkü Revan Hanlığı arazisine yerleştirildiğini ifade eden Atnur, "Bölgede etnik yapı değiştirildi. Erivan ve çevresine 57 bin Ermeni getirilince Müslüman nüfus, özellikle Erivan merkezinde azınlığa düşürüldü." dedi.
Prof. Dr. Okan Yeşilot da Ermeni göçünün özellikle Revan bölgesine yoğunlaştığını, burada demografik yapının değiştirildiğini ve Türk nüfusunun azaltıldığını söyledi.
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra yaklaşık 150 bin Türk'ün bölgeden zorla göç ettirildiğini anlatan Yeşilot, "Ermeniler, mitingler ve protestolarla 300 bin veya daha fazla Türk'ü kalıcı olarak göndermek istemiştir. Her kaotik veya hassas dönemde, Türkleri o coğrafyadan uzaklaştırmak için bir bahane aranmıştır." diye konuştu.
Yeşilot, "Bir bölgenin tapusu mezar taşlarıdır. O mezar taşı orada duruyorsa, ay yıldız da oradadır. Burası Türk vatanıdır, Türk toprağıdır. Mezarlarımızı dağıtsalar da orada duruyor. Bu yüzden o coğrafya hakkında söyleyecek çok sözümüz var." ifadelerini kullandı.
TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Başkanı Çiğdem Erdoğan moderatörlüğündeki ikinci oturumda ise TBMM Komisyon başkanları Vedat Bilgin ve Derya Yanık, AK Parti Ankara Milletvekili Zeynep Yıldız, Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cavid Abdullahzade, İbn Haldun Üniversitesi Haydar Aliyev Avrasya Araştırmaları Merkezi Başkanı Yaşar Sarı ile Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Başkanı Muharrem Kılıç, konuşmacı olarak yer aldı.
Her iki oturumun sonunda konuşmacılara teşekkür mektubu takdim edildi.
