TRABZON (AA) - Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emine Canyılmaz, radyoterapinin ardından radyasyondan etkilenen cildin ılık su ve nötr pH sabunlarla yıkanabileceğini, hastaların doktora danışmadan herhangi bir krem kullanmamaları gerektiğini söyledi.
KTÜ Farabi Hastanesi Başhekim Yardımcısı da olan Prof. Dr. Canyılmaz, AA muhabirine, radyoterapi gören hastalarda radyasyon dermatiti ile çok sık karşılaşılabildiğini belirtti.
Canyılmaz, vücut kütlesinin büyük kısmını cildin kapsadığını vurgulayarak, "Radyoterapi gören hastalarda radyasyon dermatitini sık karşılaştığımız bir yan etki olarak görüyoruz. Bunu da akut ve kronik radyasyon dermatiti olarak ikiye ayırıyoruz." diye konuştu.
Akut radyasyon dermatiti ile radyoterapi başladıktan ilk 90 gün içerisinde ciltte görülen değişiklikleri kastettiklerini bildiren Canyılmaz, şunları söyledi:
"Burada görmeyi beklediğimiz yan etkiler olarak radyoterapi alanında önce ciltte eritem dediğimiz bir kızarıklık oluşuyor, sonrasında hasta radyoterapi almaya devam ettiği süre boyunca bu kızarıklık, ciltte renk değişikliği dediğimiz pigmentasyon değişikliklerine dönüşüyor. Ciltte ödem olabiliyor. Daha sonra ciltte kuru dökülme ve şiddeti arttığında da yaş deskuamasyon (cildin en dış tabakasının yüzeysel kısmının soyulması) hatta nekroza (vücut dokusunun ölümü) kadar gidebilen durumlar karşımıza çıkabiliyor."
Canyılmaz, radyasyon dermatitinin önemli bir yan etki olduğuna dikkati çekerek, "Yan etkilerin derecesi arttığında radyoterapiye ara vermek durumunda kalabiliyoruz. Bu da hastanın tabi ki lokal kontrolü üzerine etkili bir faktör olabiliyor." dedi.
Radyoterapinin ardından 6 ay geçtikten sonra yan etkiler görülebildiğini anlatan Canyılmaz, "Radyoterapi alanı içerisinde ciltte incelme, ödem, fibröz doku oluşumu olabiliyor. Cildin damarlanmasında değişiklik olup, telenjiektazi dediğimiz küçük damar genişlemeleri olabiliyor. Bunun yanında fibrozis de olabiliyor. Yani radyoterapi uygulanan bölümde ciltte sertleşme, kalınlaşma gibi durumlar karşımıza gelebiliyor. " ifadelerini kullandı.
- "Ilık su ve nötr pH sabunlarla yıkanması tavsiye edilmektedir"
Prof. Dr. Canyılmaz, radyasyon dermatitini önleyecek standart bir ilaç ya da uygulamanın olmadığını vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Rutin bir deri bakımı prosedürü olarak radyasyondan etkilenen cildin tedavi süresince ılık su ve nötr pH sabunlarla yıkanması tavsiye edilmektedir. Bu oldukça etkili bir yöntem olup radyasyon dermatiti şiddetini azaltmaktadır. Radyasyon dermatiti geliştiğinde de kesinlikle hastalarımızın kendi başlarına, hekimlerine danışmadan herhangi bir krem kullanmamaları gerekiyor. Özellikle medikal tedavide steroidli kremler ve bunun yanında daha ciddi dermatitlerde sülfadiyazinli kremler, sıkça kullandığımız tedavi araçları oluyor."
Canyılmaz, radyoterapi alan hastaların cilt değişikliklerine dikkat etmeleri gerektiğine işaret ederek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Hastalar radyoterapisi alırken ciltlerinde dermatit de gelişebilecek olduğuyla alakalı zaten radyasyon onkologları tarafından bilgilendiriliyorlar. Bu hastalara en önemli tavsiyem şu ki mutlaka haftalık doktor kontrollerini ihmal etmeden, radyasyon onkologlarına başvurmaları. Tedavi alanında kendilerinin fark etmiş olduğu herhangi bir ufak değişiklikte doktorun önerisi doğrultusunda uygulamaları yapmaları, kulaktan duyma ya da eşin dostun önermiş olduğu kremleri, jelleri kullanmamaları."
