Menu
Filipinler ve Çin arasında artan gerilim, ABD’nin müttefikini Çin’in saldırganlığına karşı, özellikle de Pasifik Okyanusu’ndaki tartışmalı bölgelerde savunmaya istekli olup olmadığı sorusunu gündeme getirdi.
ABD ve Filipinler arasında ilk kez 1951 yılında imzalanan ve Pasifik’te bir silahlı saldırı durumunda iki ülkenin birlikte hareket etmesini öngören bir karşılıklı savunma anlaşması bulunuyor.
Ancak Güney Çin Denizi’ndeki ihtilaflı kayalıkların ve bölgelerin bu anlaşmaya dahil olup olmadığı ya da Washington’un Filipinler için Çin ile savaşa girmeye istekli olup olmadığı her zaman netlik kazanmadı, özellikle de ABD ordusu Tayvan konusunda Çin kuvvetleriyle olası bir savaşa hazırlanırken.
Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Temmuz ayında Manila’ya yaptığı bir ziyaret sırasında ABD’nin antlaşma yükümlülüklerini yerine getireceğini vurguladı.
“Bu, Güney Çin Denizi de dahil olmak üzere Pasifik’in herhangi bir yerinde Filipin silahlı kuvvetlerine, kamu gemilerine veya uçaklarına – sahil güvenlik de dahil olmak üzere – yapılacak silahlı saldırıları da kapsar” dedi.
Filipinler ve Çin arasındaki gerilimi yakından izleyen uzmanlar, ABD’nin Trump yönetiminden bu yana müttefikini gerektiğinde savunacağı konusunda daha net olduğu, ancak Pekin’in bunu giderek teorinin ötesine taşıdığı konusunda hemfikir.
Atlantik Konseyi Hint-Pasifik Güvenlik Girişimi Direktörü Markus Garlauskas “Çin’in bölgedeki Amerikan müttefiklerini öldürme noktasına gelmesi an meselesi” diyor. “Çin’in yaklaşımı çok aşamalı ve daha güçlü bir yanıtın gerekli olduğu noktayı tanımlamayı kasıtlı olarak zorlaştırmaya çalışıyorlar.”
“Büyük bir tırmanma riski çok gerçek, ancak Çin bunu bizim için kolaylaştırmayacak ya da netleştirmeyecek” diye devam etti.
Geçtiğimiz aylarda Çin tekneleri Filipin gemilerine çarpmakla ve Filipinli denizcilere tazyikli su ve bir senaryoya göre palalarla saldırmakla suçlandı.
Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr. bu yılın başlarında Bloomberg’e verdiği geniş kapsamlı bir mülakatta Çin tehdidinin giderek büyüdüğünü söyledi.
“Tehdit büyüdüğü için topraklarımızı savunmak için daha fazlasını yapmalıyız” dedi.
ABD’den daha büyük bir donanmaya sahip olan ve en azından kısa vadede Amerikan ekonomisiyle ayrılmaz bir şekilde iç içe geçmiş olan Çin ile potansiyel olarak acımasız bir savaş başlatmak konusunda Washington’da tereddüt olması muhtemeldir.
Pasifik Forumu Denizcilik Programları Direktörü Jeffrey Ordaniel, ABD’nin Tayvan’ı savunup savunmayacağı konusunda, özellikle de Washington’daki Cumhuriyetçiler arasında Ukrayna’yı destekleme konusundaki tartışmalardan sonra, şimdiden “büyük bir soru işareti” olduğunu söyledi.
“23 milyonluk bir demokrasi olan Tayvan’dan bahsediyorsanız… Filipinler’i ABD’nin adalar ya da ada kayalıkları için ölmeye razı olacağına inandıran nedir?” dedi.
Ukrayna gibi Amerikan müttefiklerini savunma konusunda daha temkinli davranan eski Başkan Trump’ın olası bir ikinci yönetimi altında bir krizin patlak vermesi de dahil olmak üzere, iç siyasetin ABD’nin herhangi bir müdahalesini nasıl etkileyebileceği net değil.
Ancak hem Cumhuriyetçiler hem de Demokratlar Çin’e karşı şahin bir tutum sergiliyor ve Trump’ın eski dışişleri bakanı Mike Pompeo, ABD’nin Filipinler’i Pasifik’te herhangi bir yerde savunacağını açıkça ortaya koyan ilk kişi oldu.
Asya Pasifik Strateji Merkezi Başkan Yardımcısı David Maxwell, “Trump’ın danışmanları arasında güçlü bir Çin şahini unsur var” dedi. “Çin’in Filipinler’deki kötü niyetli faaliyetleriyle Rusya ve Ukrayna’daki faaliyetlerinin ağırlığı farklı olacaktır. … Bence Çin’e karşı durma konusunda bir isteklilik olacaktır.”
Çin, 2016’da alınan uluslararası bir kararla reddedilmesine rağmen Güney Çin Denizi’nin büyük bir bölümünde hak iddia ediyor. Pasifik’te aralarında Vietnam, Malezya ve Brunei’nin de bulunduğu pek çok ülkeyle anlaşmazlıkları var ama son yıllarda en çok endişeye yol açan Filipinler’e yönelik saldırganlığı oldu.
Filipinler ve Çin arasındaki yanlış hesaplama potansiyelinin “Çin ve Tayvan arasındaki yanlış hesaplamadan çok daha yüksek” olduğunu söyleyen Maxwell, Biden yönetiminin Ukrayna ve Orta Doğu’da yapamadığını savunduğu daha güçlü bir caydırıcılık ihtiyacını vurguladı.
“Ne yazık ki bu yönetime yönelik eleştirim, tüm ulusal güvenlik ve dış politikanın ana direktifinin tırmanmayı önlemek olduğudur” dedi. “Çin bizim gerilimi tırmandırmama arzumuza bakıyor [ve bu] aslında onlara çok fazla hareket alanı, esneklik ve hareket özgürlüğü sağlıyor.”
ABD, Filipinler ile yaşadığı her anlaşmazlıktan sonra Çin’i saldırganlık nedeniyle eleştirdi ancak şimdiye kadar müdahalede bulunmamaya karar verdi.
Yine de, otoriter lider Xi Jinping yönetimindeki Çin’in, Filipinler’i zorlamayı ve Güney Çin Denizi’ne hakim olmayı amaçlayan gri bölge savaş taktiklerini sürdürme riski artıyor.
Pasifik Forumu’ndan Ordaniel, Çin’in gri bölge taktikleriyle “sınırları zorladığını” ve “bir noktada her yerde bir Çin varlığına sahip olacağınızı” söyledi. Ordaniel, Filipinler ve ABD’nin oturup caydırıcılığı arttırmanın yollarını tartışmasının kritik önem taşıdığını savundu.
“Filipinler caydırıcılığı arttırmak için ABD ile olan ittifakından faydalanmıyor ve ABD de Filipinler’e ‘Hey, ittifakımızın güvenilirliği tehlikede’ diyecek kadar güçlü davranmıyor” dedi.
“Verilen yanıtlar yeterli değil [ve] Çin sınırları zorlamaya devam edecek, çünkü esasen cezasızlık var.”
Ordaniel, ABD’nin Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki saldırganlığını arttırmasını engellemek için diplomatik ve askeri çabalarını arttırmasını istedi ve ABD deniz kuvvetleri eskortlarına duyulan ihtiyaca işaret etti.
Çin ve Filipinler öncelikle Güney Çin Denizi’ndeki üç ihtilaflı kayalık nedeniyle çatışıyor: İkinci Thomas Sığlığı, Sabina Sığlığı ve Scarborough Sığlığı; bunlardan ikincisi Salı günü Çin Sahil Güvenlik güçlerinin bir Filipin teknesine tazyikli su sıktığı saldırıya sahne oldu. Çin 2012 yılında Scarborough Sığlığı’nı ele geçirdi, ancak burası çatışmalar için bir parlama noktası olmaya devam ediyor.
Perşembe günü Laos’ta konuşan Blinken, ABD’nin “Çin’in Güney ve Doğu Çin Denizlerinde giderek artan tehlikeli ve hukuk dışı eylemlerinden endişe duyduğunu, bu eylemlerin insanları yaraladığını ve gemilere zarar verdiğini” ve “anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözümüne yönelik taahhütlerle çeliştiğini” söyledi.
En yoğun çatışmalar İkinci Thomas Sığlığı’nda, Filipinler’in 1999 yılında karaya oturan ve Manila’nın sığlık üzerindeki hak iddialarını güçlendirmek için ikmal istasyonu olarak kullandığı Sierra Madre gemisini takviye etmesiyle patlak verdi.
Çin, diğer ölümcül olmayan silahların yanı sıra gemi çarpma manevraları, su topları ve lazer işaretleyicilerle gemileri engelleyerek ve taciz ederek Sierra Madre’ye ikmal misyonlarını engellemeye çalıştı.
Ancak 17 Haziran’da yaşanan bir çatışmada Çin güçleri iki gemiye çarparak bindi ve Filipinli denizcilerin silahlarına el koydu. Çinli saldırganlar ayrıca bir Filipinli denizcinin başparmağını kaybettiği bir çatışmada gemiye ve mürettebata palalarla saldırdı.
Yaklaşık bir ay sonra taraflar Filipinler’in gemiye Çin’in gözetimi altında ikmal yapmasına izin veren bir anlaşmaya vardı.
Yokosuka Asya Pasifik Çalışmaları Konseyi ağ koordinatörü Benjamin Blandin anlaşmanın endişe verici olduğunu söyledi.
“Tüm bunlar Çin’in komşularına yönelik iddialarını bir nevi meşrulaştırıyor” dedi. “Bu kısa vadede çatışmayı önleyen kısa vadeli bir çözüm ama hiçbir şeyi çözmüyor.”
İkinci Thomas Sığlığı’nda gerginlik azalmış olsa da, Manila ve Pekin’in birbirlerinin gemilerine çarpma suçlamalarında bulunduğu Sabina Sığlığı’nda gerginlik devam ediyor.
Eylül ayında yaşanan bir anlaşmazlıkta Filipinler, Çin’in bölgedeki kaynaklarını arttıracağı korkusuyla sahil güvenlik gemisi Teresa Magbanua’yı Sabina Sığlığı’nda tutmaktan vazgeçmişti. Filipinler gemiyi göndermeden önce Çin, geniş yapay ada askeri üslerinden bazılarını bulundurduğu Spratly Adalarında 200 kadar gemiyi beklemeye almıştı.
ABD, Filipinler’e Güney Çin Denizi’nde askeri eskortlarla yardımcı olmayı teklif etti, ancak Manila meseleleri kendi başına çözmek için giderek daha fazla baskı yapıyor.
Blandin, Filipinler’in Washington’dan sadece vahim durumlarda yardım talep etmesini desteklediğini söyledi.
Blandin, “ABD’den yardım talep etmeye devam etmek, gerçekten Filipin Donanması ya da Sahil Güvenliğinin bunaldığı ve tepki veremediği ya da insanların gerçekten öldüğü aşırı gerginlik durumları için önemlidir” dedi.
Ayrıca ABD’nin Hint-Pasifik’te “tam olarak güçlü bir konumda olmadığı” yönündeki endişelere de işaret etti çünkü Donanma daha büyük bir Çin deniz gücüne yetişmekte zorlanıyor ve Pekin’e karşı koymak için kaynaklarını ve birliklerini Asya’ya tam olarak yönlendirmedi.
Gerilimin tırmanmasından endişe edilirken, uzmanlar Çin’in Filipinler ile çatışmasının Tayvan senaryosuyla aynı anda patlak vermesinin muhtemel olduğunu söylüyor.
ABD’nin Filipinler’de dokuz üssü bulunuyor ve bunlardan dördü geçen yıl Tayvan’a yaklaşık 300 mil uzaklıktaki Luzon’da yer alıyor. Amerikan kuvvetleri Filipinler’de geçici ve rotasyonel olarak görev yapmaktadır.
Ancak üsler ve Tayvan’a yakınlığı, Çin’in tarihsel olarak anakaranın bir parçası olarak gördüğü ve 2027’de potansiyel olarak saldırmaya ya da zorlamaya hazır olmak için kuvvetlerini hazırladığı kendi kendini yöneten ada ülkesinde bir savaş durumunda Filipinler’i Japonya ve Güney Kore ile birlikte kilit bir müttefik haline getiriyor.
Atlantik Konseyi’nde milenyum araştırmacısı olan Alp Sevimlisoy, Çin’in “Tayvan ile birden fazla cephe yaratma” peşinde olduğunu söyledi.
“ABD’nin önemli müttefikleriyle çatışma tırmandırma anlarını ve parlama noktalarını Tayvan’a yönelik bir ablukayla eşzamanlı olarak kullanabilecekleri gerçeğine güveniyor” dedi. “Eğer [bu stratejiyi] daha geniş bir Tayvan çatışması için sadece bir sis perdesi olarak kullanırsa, o zaman bu bile çatışmayı bizim için daha da zorlaştırır.”
Kaynak: The Hill
Başkan Yardımcısı Harris, İsrail’e olan sarsılmaz desteğini ilerici ve Arap Amerikan toplumlarına hitap ederek dengelemeye çalışırken, Orta Doğu’da hızla kötüleşen bir krizle yüzleşmeye çalışıyor.
Beyaz Saray için sıkı bir yarış içinde olan Harris, Eylül sonunda İsrail birliklerinin İran destekli militan grup Hizbullah’a karşı savaşmak üzere Lübnan’ı işgal etmesiyle daha büyük bir çatışmaya dönüşen Orta Doğu krizini Biden yönetiminin nasıl ele aldığı konusunda giderek daha zor sorularla karşı karşıya kalıyor.
İsrail ayrıca İran’a karşı nükleer tesisleri hedef alabilecek ve gerilimi tırmandırabilecek bir misilleme saldırısını da değerlendiriyor ve bu da iki azılı düşman arasında doğrudan bir savaş endişelerine yol açıyor.
Pazartesi günü “60 Minutes” programına verdiği mülakatta Harris, ABD’nin İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu üzerindeki etkisini kaybedip kaybetmediğine ilişkin bir soruyu geçiştirdiği için eleştirildi.
Harris, “İsrail liderliği ile diplomatik olarak yürüttüğümüz çalışmalar, ilkelerimizi netleştirmeye yönelik devam eden bir çabadır” dedi. “Amerika Birleşik Devletleri’nin bu savaşın sona ermesi gerektiği konusunda nerede durduğumuzu netleştirmesi için gerekenleri yapmaktan vazgeçmeyeceğiz.”
Netanyahu’nun yakın bir müttefik olup olmadığına ilişkin bir soruyu da geçiştirerek, bunun yerine ABD’nin İsrail ile yakın bir ilişkisi olduğunu söyledi. Başkan Biden ve Harris Çarşamba günü Netanyahu ile Beyaz Saray’ın doğrudan ve verimli bir görüşme olarak tanımladığı bir görüşme gerçekleştirirken, İsrail İran’a karşı beklenen misilleme saldırısını ayarlıyor.
u tökezlemelerden belki de daha önemlisi, Harris’in savaş konusunda Biden’dan ayrılmayı reddetmesi ve İsrail’in Gazze’den ve şimdi de Lübnan’dan çıkmasını isteyen sol seçmenleri giderek daha fazla kızdıran bir çatışmaya rağmen İsrail’e karşı daha sert eylemler önermesi oldu.
Harris kampanya duraklarında defalarca protestolarla karşılaştı ve Pazartesi günü Washington, D.C.’deki konutunun dışında protestocular, Yahudi olan ikinci beyefendi Doug Emhoff ile birlikte 7 Ekim yıldönümü için yaptığı konuşmayı bastırmaya çalıştı.
Seçim kampanyası sırasında görevdeki bir başkanla ters düşmenin tarihsel bir örneği var. Lyndon B. Johnson’ın başkan yardımcılığını yapan Hubert Humphrey 1968’de başkanlığa adaylığını koyarken Vietnam Savaşı konusunda patronuyla ters düşmüştü.
Defense Priorities’de kıdemli araştırmacı olarak görev yapan Gil Barndollar, Harris’in İsrail konusunda daha sert bir çizgi çizerek Biden ile arasına mesafe koymaktan fayda sağlayacağını söyledi, ancak bunun “siyasi cesaret gerektirdiğini” de ekledi.
“Temelde bu bir cesaret ya da yaratıcılık eksikliğidir” dedi. “Tutarsızlığı ve bu sorulara cevap verememesi gerçekten de bu [konuda] parçalanmış bir Demokrat Parti adına konuşan ve herkesi yatıştırmaya ve hiç kimseyi tatmin etmemeye çalışan birinin durumunu yansıtıyor.”
Biden yönetimi ayrıca aylardır, Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’in güneyini işgal ederek 1.200 kadar kişinin ölümüne ve yaklaşık 250 kişinin rehin alınmasına yol açtığı savaştan bu yana 42.000’den fazla Filistinlinin öldürüldüğü Gazze’de ateşkes sağlanması için bastırıyor.
Ancak ABD, Gazze’de ateşkes ve kalan 100 rehinenin serbest bırakılması çabalarının hem Hamas hem de Netanyahu tarafından engellendiğini gördü.
Harris kampanya sürecinde Gazze’de yaşanan acılardan Biden’ın bahsetmediği şekilde bahsetti, ancak savaş karşıtı protestocuları kazanamadı, bu da ilericiler, genç seçmenler ve Arap Amerikalılar arasında ona zarar verebilir.
Demokratların önseçiminde Biden’a karşı protesto oyu kullanma girişiminin arkasında yer alan “Harris’i Terk Edin” grubu, Pazartesi günü başkanlık yarışında Yeşil Parti’den Jill Stein’ı destekledi.
Hareketin sözcüsü Hudhayfah Ahmad, üçüncü bir partiye oy vermenin sadece İsrail yanlısı olan eski Başkan Trump’a yardımcı olacağı yönündeki eleştirilere karşı çıkarak, amacın “şu anda iktidarda olan partiyi tanık olduğumuz zulümlerden sorumlu tutmak” olduğunu açıkladı.
“Aynı zamanda sahip olduğumuz mesajı, sahip olduğumuz değerleri somutlaştırdığını düşündüğümüz kişileri yükseltmek için de çalışıyoruz” dedi. “Harris bugün Biden’ın dış politikasından kopma gücüne sahip.”
Eleştirmenler Harris’i Cumartesi günü X sosyal platformunda Lübnan halkı için milyonlarca dolarlık yardım sözü veren bir paylaşımı nedeniyle eleştirdi.
Ahmad, “Harris’in tırmanışla ilgili verdiği mesajlar korkunçtu,” dedi. “Özellikle Lübnan’da olup bitenler hakkında konuşurken, doğal bir felaketten bahsettiğini düşünebilirsiniz.”
İsrail’in destekçileri arasında da Harris’le ilgili endişeler var.
Amerika Ulusal Güvenlik Yahudi Enstitüsü Başkanı ve CEO’su Michael Makovsky, hem Trump hem de Biden’ın İsrail yanlısı sicillerinin Harris’ten daha güçlü olduğunu söyledi.
“Trump’ın tarihi miktarda Yahudi desteği alabileceğinden şüpheleniyorum” dedi. “Bazı Yahudiler onunla ne tür sorunlar yaşarsa yaşasın, Trump’ın İsrail yanlısı bir sicili var ve antisemitizmi kınıyor.”
Makovsky, Harris’in seçilmesi halinde Filistinlilere aşırı sempati duyacağı ya da İsrail’e aşırı eleştirel yaklaşacağı yönündeki endişelerini dile getirdi. Harris’in aday adayı olarak Pennsylvania Valisi Josh Shapiro’yu (D) seçmediğine dikkat çeken Makovsky, bunun kendisine Yahudi oyları konusunda yardımcı olabileceğini belirtti.
“Biden’ın Demokrat başkan seçilen son gerçek, güçlü Siyonist olabileceğine dair gerçek bir endişe var. Umarım bu doğru değildir, ancak partinin gittiği yer göz önüne alındığında kesinlikle bu konuda bir endişe olduğunu düşünüyorum” dedi.
Biden gibi Harris de İsrail’in kendini savunma hakkını güçlü bir şekilde desteklerken aynı zamanda Gazze’de yaşanan acıları da kabul etti ve Salı gecesi Stephen Colbert ile “The Late Show ”a katılarak bu dengeyi sağladı.
“Acı var. Dünyanın o bölgesinde acı ve ıstırap yaşanıyor” dedi ve ABD’nin ‘çalışmalı, umudunu kaybetmemeli ve bir çözüme doğru teşvik etme, arama ve inşa etmede oynamamız gereken rol konusunda elimizi kolumuzu bağlamamalıyız’ diye ekledi.
Atlantik Konseyi’nde milenyum araştırmacısı olan Alp Sevimlisoy, Harris’in seçmenlere Amerikan çıkarlarını savunmaya odaklanan daha basit ve rafine bir mesaj vermesinin faydalı olacağını söyledi ve “vatanseverliği iki katına çıkarması” ve Cumhuriyetçilerin oyun kitabını alması gerektiğini savundu.
“Yaklaşımı, belirli, spesifik ülkeleri koruyoruz yaklaşımından çıkıp, Amerikalılar burada tehdit altında; Amerikan çıkarları tehdit altında yaklaşımına dönüşmeli” dedi. “Bu seçmenler için çok daha net bir mesaj. Çok daha iyi yankı bulur.”
Ancak bu mesajın ilerici ve Arap kökenli Amerikalı seçmenleri tatmin etmesi pek olası değil ve Harris’in Trump’la başa baş bir yarış içinde olduğunu gösteren anketlere göre seçim gününe bir aydan az bir süre kaldı.
En yakından izlenen eyaletlerden biri, büyük bir Arap Amerikalı nüfusa sahip olan Michigan. Biden’ın hala aday olduğu ön seçimlerde, 100.000’den fazla Michigan seçmeni, Gazze savaşını ele alışını protesto etmek amacıyla başkan yerine “bağlılık göstermeyenler” olarak oy kullandı.
Geçen hafta yayınlanan bir anket, Trump’ın Arap Amerikalı seçmenler arasında Harris’in önünde olduğunu gösterdi; bu da daha çok Demokrat eğilimli bir grubun azalan desteğinin bir örneği.
Harris geçen hafta Flint’te Müslüman ve Arap Amerikan toplumuyla bir araya gelerek onların Gazze ve Lübnan’a bakış açılarını tartıştı ve aday adayı Minnesota Valisi Tim Walz (D) da kısa süre önce Engage Action ile benzer bir sanal etkinliğe katıldı.
Yine de, çatışmaların tırmanmaya devam etmesi ve ABD’nin çatışmaları durdurmaya yönelik çağrılarının başarısız olması, sosyal yardım çabalarını sekteye uğratıyor.
Biden yönetimi İsrail’i bir Lübnan harekatına karşı çıkmaya ve Hizbullah ile üç haftalık bir ateşkesi kabul etmeye çağırmıştı, ancak ABD şimdi İsrail’in sınırlı bir operasyon planlarını desteklediğini söylüyor.
Eleştirmenler sık sık Biden yönetiminin kamuoyuna yaptığı eleştirel yorum ve açıklamalara rağmen Netanyahu’yu durdurmak için İsrail’in güvendiği silahları alıkoymak ya da şarta bağlamak gibi herhangi bir koz kullanmadığına dikkat çekti.
Pazartesi günü yayınlanan araştırma, ABD’nin bir yılı aşkın süredir devam eden savaş boyunca İsrail’i desteklemek için 17 milyar dolardan fazla harcama yaptığını ve bu rakamın ABD’nin doğrudan güvenlik yardımlarının başladığı 1959 yılından bu yana en yüksek seviye olduğunu gösterdi.
Orta Doğu Enstitüsü’nde ABD dış politikası alanında kıdemli bir araştırmacı olan Brian Katulis, Harris’in Biden’ın politikalarını savunmakta zorlandığını çünkü “yönetimin kendi politikalarını gerçekten idare etmekte ve daha sonra ne yapmaya çalıştıklarını iletmekte zorlandığını” söyledi.
“Kendisi ve ekibi, dış politika siyaseti söz konusu olduğunda Demokratlar arasında gördüğünüz bu ortak hastalıktan muzdaripler” dedi. “Farklı seçmen kitlelerine hitap etmek için mesajlarında sürekli olarak milimetrelerle oynamaya çalışıyorlar ve sonunda mesaj oldukça karışık bir hal alıyor.”
Ancak Demokratlar hala onun mesajının Trump’ınkine tercih edilebilir olduğunu söylüyor.
Senatör Kyrsten Sinema (I-Ariz.) ve diğer Demokrat senatörlerin eski iletişim direktörü John LaBombard, “bu seçime karar verecek olan kazanabilir seçmenler dünyanın tehlikeli bir yer olduğunu anlıyor” dedi.
“Başkan yardımcısının sergilediği istikrarlı ve düşünceli yaklaşım, eski Başkan Trump’ta gördükleri dünya sahnesine yönelik umursamaz ve kaotik yaklaşımla karşılaştırıldığında, bu zor iş için doğru kişi olduğu konusunda seçmenleri ikna etmeye yardımcı olabilir.”
Kaynak: The Hill
Wagner Grubu’nun ünlü paralı asker lideri Yevgeniy Prigozhin’i taşıdığı düşünülen bir özel jet Rusya’da düştü, uçakta bulunan 10 kişinin tamamı hayatını kaybetti. Bu olay, gizemli koşullar altında gerçekleşen Prigozhin’in ölümü hakkında spekülasyonları artırdı.
Birçok kişi, düşmanlarının gizemli şekilde ortadan kaybolduğu veya öldüğü bilinen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e bakıyor. Ancak bir jeopolitik uzman, Prigozhin’in ölümünden yalnızca Putin’in fayda sağlamadığını belirtiyor.
“Wagner, Rusya içinde daha büyük bir mücadelenin temsilcisi. Rusya Federasyonu kadar çok sayıda hareketli parçaya sahip başka bir ülke yok. Gittikleri yön, Rusya Federasyonu içindeki kurumsal bir çatışmadır,” diye açıklıyor İstanbul merkezli bir uzmanlık şirketinin CEO’su ve jeopolitik stratejist Alp Sevimlisoy, The Mirror’a.
“Başlangıçtan beri farklı anlatılar ve görüşler gördük ve üçüncü bir taraf olarak Wagner ortaya çıktı. Wagner, bu kalıplardan hiçbirine tam olarak uymadı. Şu anda Rusya’da sonuçların adım adım oynandığını görüyoruz,” diye ekledi Sevimlisoy.
Rusya Sivil Havacılık Kurumu, Prigozhin ve sağ kolu Dmitry Utkin’in uçakta olduğunu resmen açıkladı. Wagner bağlantılı Grey Zone Telegram kanalı da liderlerinin cesedinin enkazda bulunduğunu bildirdi.
Putin’in Prigozhin’in ölümündeki rolü sorulduğunda, jeopolitik stratejist, bu ölümden fayda sağlayacak tarafın Wagner’in yok edilmesinden en çok çıkarı olan olduğunu açıkladı. “Wagner, GRU ve Rus istihbaratı için sürekli bir sorun teşkil eden üçüncü bir yoldu. Bugün bunu kimin yaptığına bakmaktansa, Wagner kaynaklarının konsolidasyonundan kimin fayda sağlayacağını görmeliyiz,” dedi.
Prigozhin’in ölümü Putin ve Rusya için ne anlama geliyor? Sevimlisoy şunları ekledi: “Wagner, yerel hükümetler ve Afrika’nın güneyinden kehribar bölgesine kadar uzanan madencilik kaynaklarıyla çok yönlü bir varlık, bu da Rusya Federasyonu’nun devlet varlıklarına besleniyor. [Sorulması gereken] bu emilimin nerede gerçekleşeceği.”
“GRU, Wagner grubunun kalıntılarını devralacak. GRU, Rusya Federasyonu içindeki en güçlü kurum. Putin’in en büyük rakibi şimdi GRU, kaynaklar, maddi güç ve insan açısından. GRU’nun farklı bir dünya görüşü var.”
Ukrayna Parlamentosu Komitesi Başkan Danışmanı ve Uluslararası Ukrayna Kalkınma Vakfı Başkanı Mykola Volkivskyi ise The Mirror’a şunları söyledi: “Bugün, sözde Prigozhin darbesinin başlamasının üzerinden tam iki ay geçti. O dönemde, Prigozhin’in eylemleri Putin’in imajına büyük bir darbe vurdu. Onun ‘güçlü lider’ olarak itibarı, dünyanın gözleri önünde gerçekleşen bu gösterişli çatışmayı kontrol edememesi nedeniyle önemli ölçüde zedelendi.”
“Buna bağlı olarak, Rusya içindeki durumu etkileme yeteneği azaldı. Darbeden sonra Putin artık dokunulmaz görünmüyordu. Bu, Putin’in Rusya’daki 24 yıllık fiili yönetimi boyunca ilk kez yaşanan bir olay. Putin’in elinde artık eskisi kadar çok şey kalmadı; insan, para, silah ve etki – bunların hepsi sadece savaşı sürdürmesini değil, aynı zamanda Rusya’da durumu kontrol altında tutmasını sağlıyordu.”
“Bu ölüm, Putin’in intikamı olabilir ve bunu tam iki ay sonra başarıyla gerçekleştirmiş olabilir.”
Rusya’nın Ukrayna işgali hakkında ne olacak? Her iki uzman da bunun Ukrayna için olumlu olduğunu düşünüyor. Siyasi uzmanları şaşırtan bir diğer nokta, “Ukrayna’nın yeni teknolojik kaynaklara ne kadar hızlı adapte olduğudur.” Sevimlisoy, “Bu silahlar hakkında konuşurken, bunların teknolojik olarak kapsamlı olduğunu unutmayın ve orduların bu silahları kullanmayı öğrenmesi yıllar alır,” diye açıklıyor.
“Bu gelişme, Ukrayna’nın NATO’ya katılması gerektiğinin açık bir örneğidir. Rusya’ya karşı durabilen ve savaşta bu kadar yetkin olan herhangi bir ülke, aday olmayı hak eder,” diye ekliyor Sevimlisoy. “Sonuç olarak Kırım’ın yeniden Ukrayna’ya entegrasyonu sağlanabilir.”
“Ukrayna’ya savaş boyunca en çok destek veren üç ülke ABD, İngiltere ve Türkiye’dir. Türkiye, Ukrayna’ya teknoloji desteğinde bulunan en aktif ülkelerden biri ve artık bölgedeki en güçlü askeri güç konumundadır. NATO ve Ukrayna çerçevesinde ve Rusya’ya bakarak ilerlerken, Wagner’in liderliğinin yok olmasıyla tek bir anlatının ortaya çıkışını göreceğiz.”
“Bundan sonra NATO olarak odak noktamız Rusya’nın Karadeniz çevresindeki askeri tesislerini hedef almak olmalıdır, ayrıca Türkiye, Ukrayna ve Rusya arasında imzalanan tahıl anlaşması da yeniden şekillendirilmelidir. [Anlaşma] Rusya olmadan, Ukrayna ve Türkiye arasında yapılmalıdır.”
Türkiye, bu gelişmelerle güvenlik ve kontrol sağlayabilir.
“Yakın zamanda Wagner grubunun komutasının olağanüstü bir toplantısının yapılacağını ve bundan sonra atılacak adımların ve eylemlerin tartışılacağını düşünüyorum. Wagner grubunun en büyük varlığının bulunduğu yer olan Belarus’taki Aleksandr Lukaşenko’nun tepkisi ve davranışları bu süreçte çok şey belirleyecek,” diye ekledi Volkivskyi.
Kaynak: Daily Mirror
NATO’nun yeni genel sekreteri Mark Rutte’nin yüzleşmesi gereken sorunlar hiç de az değil ancak Kasım ayında Beyaz Saray’a eski Başkan Trump’ın geçmesi halinde karşılaşacağı en büyük zorluk ittifakın fiili lideriyle ilişkilerini yönetmek olabilir.
Başkan Biden’ın geçen ayki münazarada bombayı patlatmasının ardından Trump’ın ikinci kez başkan olması ihtimali giderek artıyor. Bu durum Avrupa’da Trump yönetimindeki ABD’nin NATO’yu zayıflatacağı ya da NATO’dan çıkacağı yönündeki endişeleri arttırdı.
Bu olasılıklar, bu hafta Washington’da NATO liderlerinin ittifakın 75. yıldönümü için bir araya geldiği zirvede, Rutte’nin potansiyel olarak istikrarsız bir Trump başkanlığını nasıl yöneteceği büyük sorusuyla birlikte asılı duruyor.
Rutte, Hollanda’nın eski başbakanı olarak rakip grupları yönetme konusunda becerikli bir operatör olarak görülse de, Trump’ın taleplerini ve Ukrayna’ya devam eden desteğini yönetmek diplomatik becerilerini sınayacaktır.
Trump’ın başkanlığı sırasında soğukkanlı ve diplomatik bir tutum sergileyen NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Pazar günü düzenlenen bir medya yuvarlak masa toplantısında Rutte’ye “mutlak güvenini” ifade etti.
Ekim ayında NATO’nun en üst düzey görevini üstlenecek olan Rutte, Trump’ın kazanması halinde iki önemli sorunla karşı karşıya kalacak: ittifak genelinde savunma harcamaları ve Ukrayna’daki savaşın nasıl ele alınacağı.
Rutte boş bir sayfa ile başlamayacak. Trump’ın dış politika danışmanı ve potansiyel Dışişleri Bakanı adayı Richard Grenell onun liderliğini desteklemiyor.
“Ocak 2025’te Amerika Birleşik Devletleri Başkanı NATO [genel sekreterini] seçecek. Rutte konusunda katı bir HAYIR’cıyım,” diye yazdı Haziran ayında sosyal platform X’te.
Şubat ayındaki bir paylaşımında Grenell, Rutte’nin Hollanda başbakanı olarak savunma için yeterince harcama yapmadığını söyledi. “Rutte’yi üst düzey bir NATO görevi ile ödüllendirmek isteme fikri, Amerikan vergi mükelleflerinin yüzüne atılmış bir tokattır.”
Rutte, Hollanda başbakanı olarak bir dizi koalisyonu ve farklı siyasi partileri yönettiği on yılı aşkın bir deneyime sahip. Hollandalı lider “Teflon Mark” olarak biliniyor çünkü siyasi tartışmalar ona yapışmayı asla başaramıyor.
Rutte, 2018’deki bir arka oda toplantısında Trump’ı yatıştırmayı başarmasının ardından bazen “Trump’a fısıldayan adam” olarak da anılıyor. O dönemde eski başkan, savunma harcamalarının Avrupalı müttefikler arasında yeterince yüksek olmaması nedeniyle ittifaktan ayrılma isteğini dile getirmiş, ancak Rutte ona harcamaların artacağı konusunda güvence vermişti.
Rutte o yıl Trump’a karşı durabileceğini de gösterdi. Ayrı bir toplantıda, dönemin başkanı Avrupa Birliği ile bir ticaret anlaşmazlığını çözmemenin “olumlu” olacağını söylediğinde, Hollandalı lider bir şeyler yapmaları gerektiğini söyledi.
Atlantik Konseyi Avrupa Merkezi’nde yerleşik olmayan kıdemli araştırmacı Rachel Rizzo, bir basın toplantısında Rutte’nin yetenekli bir diplomat olduğunu ve bunun “ABD ve NATO ittifakı için iyi haber” olduğunu söyledi.
Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi Avrupa, Rusya ve Avrasya Programı Direktörü Max Bergmann, Rutte’nin Avrupa siyasetinde “bilinen bir figür” olduğunu ve geniş bir karakter yelpazesini yönetmek için “uzlaşı tercihi” olduğunu söyledi.
“Ayrı bir basın toplantısında Rutte’nin son derece yetenekli ve sevilen bir politikacı olarak görüldüğünü ve herkesle iyi geçindiğini söyledi. “Bence bu işteki en önemli faktörlerden ya da en önemli varlıklardan biri de bu, çünkü genel sekreterlik bir bakıma kedileri gütmek ve 32 üyenin aynı fikirde olmasını sağlamakla ilgili bir iş.”
İki liderin uzlaşmaya varabilecekleri alanlardan biri savunma harcamaları. NATO yıllardır ittifakın 32 üyesinin de gayri safi yurtiçi hasılanın ya da ekonomik çıktının en az yüzde 2’sini savunma ve güvenlik harcamalarına ayırmasını sağlamak üzere hareket ediyor.
Hem Trump hem de Başkan Biden’ın övgüyle söz ettiği bu hedefe şu anda 23 müttefik ulaşmış durumda.
Ancak yine de dokuz müttefik bu kritere ulaşamadı ve NATO da yüzde 2’lik hedefin tavan değil taban olduğunu söyleyerek Trump ya da diğer liderlere daha da yüksek harcama kotaları için baskı yapabilecekleri bir alan bıraktı. Trump ödeme yapmayan müttefikleri savunmamakla tehdit etti.
George Washington Üniversitesi’nde Avrupa ve NATO konusunda uzman araştırma profesörü olan Erwan Lagadec, savunma harcamaları konusundaki zor işlerin çoğunun zaten yapıldığını ve gelecek yıl önemli bir sorun olma ihtimalinin düşük olduğunu, ancak Trump’ın yine de işleri karmaşıklaştırabileceğini söyledi.
Lagadec, “Trump’ın NATO karşıtlığının her zaman ideolojik olduğunu öğrenebiliriz,” dedi. “Bu Stoltenberg’in yüzleşmek zorunda kaldığı sorunlardan farklı bir sorun.”
Lagadec yine de Rutte’nin “Trump’ın trollemeleriyle karşılaştığında sinirlerine hakim olabileceğini” gösterdiğini ve eski başkanın karmaşıklıklarıyla nasıl başa çıkacağını bildiğini söyledi.
Lagadec, “Eğer biri yumurta kabukları üzerinde yürümesini ve kutunun dışında düşünmesini gerektiren dağınık, karmaşık bir durumu yönetebilirse, o harika bir seçimdir” diye ekledi.
Ukrayna’daki savaş daha olası bir çatışmaya zemin hazırlıyor. Trump, Haziran ayında Biden ile yaptığı münazarada, seçimi kazanması halinde Ocak 2025’te göreve başlamadan önce savaşı sona erdireceği sözünü verdi.
Rusya’nın bu ihtimale şüpheyle yaklaşması nedeniyle bunu nasıl başaracağı net değil ancak Trump’ın danışmanları bu yıl kendisine Kiev’in Moskova ile barış görüşmelerine başlamaması halinde Ukrayna’ya askeri yardımın durdurulmasını öngören bir plan sundu. Rusya müzakereleri reddederse askeri yardımlar devam edecek.
Trump’ın savaşı hızla sona erdirme sözü, bir barış anlaşması karşılığında Ukrayna’nın işgal altındaki bölgelerini bırakabileceğine dair korkuları arttırdı.
Rutte görevde olduğu süre boyunca Ukrayna’nın güçlü bir destekçisi oldu ve Rusya’nın Ukrayna’da kazanmasına izin vermenin gelecekteki güvenlik için yıkıcı bir darbe olacağı yönündeki NATO çizgisini zorlamaya devam etmesi muhtemel.
Trump bu hafta sosyal platformu Truth Social’da yaptığı bir paylaşımda, Avrupalı müttefiklerinin Ukrayna’nın savunması için daha fazla ödeme yapması gerektiğini söyleyerek bir başka potansiyel çatışmayı da hazırladı.
“ABD, Ukrayna’nın Rusya ile savaşmasına yardım etmek için paranın çoğunu ödüyor” diye yazdı. “Avrupa en azından EŞİTLEMELİ!”
Dış İlişkiler Komitesi’nin kıdemli üyesi Senatör James Risch (R-Idaho) Çarşamba günü NATO zirvesinde Trump’ın barış planının ne olduğunun belli olmadığını ancak seçim sonucu ne olursa olsun Ukrayna’ya desteğin devam edeceğine inandığını söyledi.
“İnsanlar bu konuda ellerini ovuşturmamalı” diyen Trump, Kongre’nin çoğunun Ukrayna’yı desteklediğini belirtti. “Yapılması gereken doğru şey bu, Amerika genellikle doğru olanı yapar.”
Atlantik Konseyi Transatlantik Güvenlik İnisiyatifi’nde yerleşik olmayan kıdemli araştırmacı John Deni, zirvede müttefiklerin “NATO ile Ukrayna arasındaki ilişkinin kurumsallaşması” yönünde hareket etmelerini beklediğini söyledi.
Gazetecilere verdiği demeçte Biden’ın Haziran ayındaki münazara performansına atıfta bulunarak “Bu zirvenin siyasi tonlarından kaçamazsınız” dedi.
Diğer analistler ise Avrupalı müttefiklerin Trump’ın başkanlığına karşı savunma ve Ukrayna konularında güçlü olduklarını zirvede göstermeleri gerektiğini söylüyor.
Atlantik Konseyi kıdemli üyesi Ian Brzezinski “Trump kazananlarla takılmayı seven bir adam, bunu böyle ifade edeyim” dedi. “NATO’yu kaybeden bir kurum olarak görürse ve Ukrayna’yı da kaybeden olarak görürse, onları sıcak patates gibi atmak isteyecektir.”
Müttefiklerin daha şimdiden güvenlik ittifakını “Trump’a karşı korumaya” yönelik adımlar atmış olması Rutte’nin işini biraz daha kolaylaştırabilir. ABD’de bile Kongre, 2024 mali yılı savunma yasa tasarısına, bir başkanı NATO’dan çekilmek için yasama organının onayını almaya zorlayan bir hüküm ekledi.
Stoltenberg Çarşamba günkü zirvede NATO’nun Almanya’da Ukrayna’ya yapılacak askeri yardımın koordinasyonunu denetleyecek bir komuta yapısı oluşturmayı kabul ettiğini ve böylece ABD liderliğindeki mevcut çabanın denklemden çıkarıldığını duyurdu. Müttefikler ayrıca Ukrayna’ya en az bir yıl daha 40 milyar dolarlık finansman sağlamayı da kararlaştırdı.
Avrupa da Trump’ın müttefiklerini savunmayacağı endişesiyle kıtada kendi savunmasını güvence altına almaya çalışabilir. Avrupa Birliği Ukrayna’daki savaşın başlamasından bu yana kendi savunma harcamalarını arttırmak için harekete geçti bile.
Atlantic Council’de milenyum araştırmacısı ve NATO uzmanı olan Alp Sevimlisoy’a göre, bir miktar ABD finansmanıyla da olsa Avrupa liderliğindeki bir ordu, Trump’ın bu çabayı müttefiklerin kendi savunmaları için ayağa kalkması olarak görmesi halinde her iki tarafın da işine gelebilir.
“Mesele sadece bir ülkenin yüzde 2 hedefini tutturması ya da aşması değil,” dedi. “Mesele hızla konuşlandırılabilecek uyumlu bir askeri güce sahip olmaktır.”
Atlantik Konseyi Avrupa Merkezi’nden Rizzo, aşırı sağcı Cumhuriyetçilerin bu yılın başlarında ABD’nin Ukrayna’ya yardımını aylarca engellemesinin ardından endişelerin Trump’ın ötesine geçtiğini söyledi.
“Avrupa’nın… Beyaz Saray’da kim olursa olsun kendi savunması, ordusunu güçlendirmesi ve savunma harcamalarını arttırması üzerinde çalışması gerekiyor çünkü günün sonunda bunlar zaten Avrupa’nın yapması gereken şeyler” dedi.
Kaynak: The Hill
Hipersonik füzelerin, küresel mikroçip üretiminde potansiyel tedarik şoklarının ve muhtemelen Sovyetler Birliği’nin Çin Halk Cumhuriyeti’ne kıyasla kurallara dayalı yerleşik uluslararası düzene yönelik daha da önemli bir tehdidin olduğu bir dünyaya baktığımızda, NATO ulusları olarak liderlerimizin hem Pekin’in hem de Kremlin’in entrikalarına karşı koymak için gerekli ‘beceriye’ sahip olmalarını sınırlayan bir iç engelle karşı karşıyayız, Amerika Birleşik Devletleri’nde açılan davalarda her iki ulusun yıkıcı eylemleriyle ilgili olarak görüldüğü üzere, hem Çin Komünist Partisi’nin hem de Rusya Federasyonu varlıklarının kurumlara nüfuz etmesi nedeniyle, bir devletin bürokratik oligarşisi kendini engellemeden kararların kesin ve hızlı bir şekilde uygulanmasına izin veren güçlü bir yürütme başkanlığı. Kurumsal ‘siyasallaşma’ zemininde, Yürütme Ayrıcalığı ve fiili olarak yönetim sistemimiz, ABD ve NATO uluslarının gelecekteki liderlerine, kurallara dayalı yerleşik uluslararası düzeni güvence altına almak için zorunlu olan kararları uygularken hem rol içinde hem de sonrasında güven vermek için güçlendirilmelidir.
Tarihsel olarak, Batı’da ve özellikle NATO’da bizler, Soğuk Savaş sırasında Sovyetler Birliği’ne karşı kendimizi örneklemek için oldukça homojen bir yönetim yelpazesi kullandık; bu, büyük ölçüde Başkanlık Sistemleri ve Parlamenter Yapıların bir karışımıydı ve Transatlantik ittifakı içindeki ulusları istikrara kavuşturmak için bazı gerekli yürütme askeri yönetimi dönemleri vardı. Başta Sovyetler Birliği olmak üzere Küba Cumhuriyeti ve Demokratik Alman Cumhuriyeti gibi düşmanlarımız, Brejnev, Castro ya da Honecker gibi kendi liderlerinin rolünü merkezileştirirken tek parti sistemine odaklandılar; biz ise Ronald Reagan, Cevdet Sunay ve Margaret Thatcher gibi ABD, Türkiye Cumhuriyeti ve Birleşik Krallık gibi ülkeler aracılığıyla kendi yönetim sistemlerimiz içinde kurumsal güce odaklandık. Çin Halk Cumhuriyeti’nin tarihsel olarak Sovyetler Birliği’ne kıyasla küresel anlamda çok daha aktif bir saldırgan ulus olduğu ve Rusya Federasyonu’nun da geçmişteki parti devleti ideolojisinden ziyade kişi mirasına çok daha fazla odaklandığı içinde bulunduğumuz bu ‘Üçüncü Çağ’da, NATO ülkeleri olarak bizler, Batı’daki liderlere Çin ve Rusya tehdidinin çevremizden izole edilmesini ve sızma eylemlerinin engellenmesini sağlamak için gerekli aygıtları sağlamak amacıyla yönetim sistemimizi güçlendirmeliyiz, GRU (Rus Askeri İstihbaratı) ve MSS’ye (Çin İstihbaratı) bağlı fiziki varlıklarla ilgili olsun, yürütmeye gerektiğinde doğrudan askeri eylemde bulunma, gelişmelerin çok hızlı olduğu bir dünyada vatandaşların yaşamlarını iyileştirmek için hızlı yasal değişiklikler yapmak gerektiğinde siyasi çekişmelerin ötesine geçme yeteneği veren bir yönetim sistemiyle karşı konulmaktadır, ve hem 2016 seçimlerine yapılan müdahalede hem de GRU ve MSS’nin kendi halkımızı devlete karşı manipüle etmek için sürdürdüğü kampanyada görüldüğü üzere, iç siyasallaşmamızın halkın içine huzursuzluk ‘ekmek’ isteyenler tarafından istismar edilmemesini sağlamak.
Önceliğimiz aynı zamanda yürütmenin, ulusal güvenlik, savunma politikası, dış politika ve kanun haline getirilecek ve uygulanacak ekonomik uygulamalara önem vererek zamanın iyi kullanılmasını sağlamak üzere gündemdeki konulara çok hedefli bir yaklaşım sergilemesini sağlamak olmalıdır. Özel Yürütme Başkanlık Ayrıcalığı (SEPP), en tepedeki Yürütme Liderine, demokratik parlamenter yapının tepesinde veya eşdeğerinde, bazıları için parlamento, bazıları için Kongre ve Senato olsun, altlarında oturan odaklanmış bir birimle birlikte, hükümetin hem yasaları geçirme, yönetmelikleri değiştirme hem de ulusal güvenlik, anavatan savunması, diplomatik erişim ve ulus için mali planlama ile ilgili olarak vatandaşlarının yaşamlarını derhal korumak ve iyileştirmek için politika yürütme hızını artırmasına olanak tanır.
SEPP’in ekonomik olarak odak noktası, yurtiçinde ve yurtdışında pragmatik bir NATO yanlısı ulusal güvenlik duruşu sergilerken, ulusal ekonomiyi ve dış tek taraflı ulusal politikayı ve müttefik çok taraflı hedef uyumunu aşağıdakilere odaklanarak canlandırmaktır: Birçok NATO üyesi arasında yükselen hayat pahalılığı dalgasıyla mücadele etmek için Kişisel ve Kurumsal Vergilerin azaltılması; Ayrıca SEPP, özel servet yaratımını teşvik etmek ve Batı’da toplumun pek çok kesiminin devlete olan bağımlılığını nihai olarak azaltmak amacıyla kilit endüstrileri serbestleştirmeli ve arazi ve devlet varlıklarının halka satılması yöntemlerini mümkün kılmalı ve aynı zamanda ittifak içindeki ticarete odaklanan ve üye ülkeleri Çin ve Rusya’dan izole olmaya teşvik eden daha geniş bir ortak NATO çok taraflı politikasının bir parçasını oluşturacak şekilde dış ticarete öncelik vermelidir; bunu yapamasalar bile, enerji alternatifleri ve diğer zorunlu ticaret parametreleri bulunana ve entegre edilene kadar ABD Doları anlaşmasını kullanmaya devam etmelidirler.
Eğer SEPP NATO içinde varsayılan yönetim sistemi haline geldiğinde Kongre, Senato ya da eşdeğer bir Parlamento yapısı için bir rol aranıyorsa, o zaman yürütmenin yükünü azaltırken bu organlar için bir amaç sağlayacak bir yöntem, rollerini ulusal ya da uluslararası meselelerle birleştirmek yerine neredeyse evrensel olarak seçmenleri tarafından bölgelerini iyileştirme temelinde seçildiklerinden, bu organların alanlarını yalnızca il belediye meselelerine merkezileştirmek olacaktır. Ayrıca, yürütmenin sekreterlerden oluşan günlük kabine ekibini oluşturan üyeler, Senato onayları ve eşdeğer bölgesel süreçler ya atamaların büyük ölçüde popülizmle ölçülmesine ya da daha kötüsü ulusal güvenlik ve savunma gibi siyasi bağımsızlık gerektiren kutsal konuların önemli ölçüde siyasallaşmasına neden olduğu için, dış partilerin rızasına ihtiyaç duyulmadan doğrudan onaylanarak atanmaktadır.
Dünya şu anda Pekin’deki Komünist Parti ile Moskova’daki Birleşik Rusya’nın, Xi Jinping ve Vladimir Putin’in kurallara dayalı yerleşik uluslararası düzeni kuşatmak için kullandıkları vasallar olduğu bir ufuk görürken, ister Kremlin’in kasıtlı olarak yararlandığı Ukrayna’daki küresel tahıl krizi, ister Tayvan’ı abluka altına alma ve böylece Çin’in sergilediği saldırganlık uyarınca küresel yarı iletken tedarikini tahrip etme tehditleri olsun, mevcut yönetim sistemlerimiz hem yürütme kabiliyetinden hem de düşmanlarımızın sahip olduğu yürütme spektrumundan yoksundur. Özel İcrai Başkanlık Ayrıcalığı (SEPP), NATO ittifakı içinde bizim için zorunlu olan çok taraflı hedeflere ulaşmak için gerekli idari etkinlikle birlikte hem ulusal güvenliğimizi savunma kabiliyetimizi hem de yakında stratejik nükleer caydırıcılığımızla birleştirilecek olan müttefik hipersonik füzelerin yerleştirilmesi gibi kritik kararları sağlamayı amaçlamaktadır; bu, düşmanlarımızın hipersonik yeteneklerinin Soğuk Savaş’ın günlük yaşamından ziyade Birinci Dünya Savaşı’nın başlangıcına çok daha fazla benzeyen bir arka plan oluşturduğu bir çağa karşı koymada zorunlu olacaktır.
Kaynak: Geopolitical Monitor
Savaş dönemi kabinesinin bu hafta resmen dağılması, İsrail’in Gazze’deki savaş konusunda ne kadar kutuplaştığını ortaya koydu; bir zamanlar birleşik olan koalisyon şimdi çatışmanın yönü, rehinelerin iadesi ve Hizbullah’ın artan tehdidi konusunda mücadele ediyor.
Muhalefet lideri Benny Gantz’ın İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun kabinesinden ayrılması, İsrailli liderin aşırı sağcı parti müttefiklerine daha fazla güvenmesine yol açıyor ki bu da rehinelerin serbest bırakılması ve ateşkes sağlanması için bir anlaşma sağlanması çabalarını zorlaştırabilir.
Küresel savunma istihbarat şirketi MOSAIC’in CEO’su Tony Schiena, Gantz’ın “ılımlaştırıcı etkisi” olmadan bir ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması anlaşmasının daha az olası olduğunu söyledi ve Netanyahu’nun Gazze’de agresif eylemlerde bulunmak için daha cesaretli olabileceğini ekledi.
Schiena, Netanyahu’nun müttefikleri Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in yakın zamanda İsrail ordusunun Gazze’ye daha fazla insani yardım girmesini kolaylaştırmak için gündüz taktiksel duraklamalar yapmasını protesto ettiklerine dikkat çekti.
“[Duraklamaları] eleştirmeleri, [Netanyahu’nun] daha da cesaretlenmesiyle bu işin şimdi nereye gideceğinin bir göstergesi,” dedi. “Bu ona gücünü yeniden gösterme şansı veriyor.”
Gazze’de yaklaşık 120 İsrailli rehine bulunuyor, ancak kaçının hayatta olduğu ve Hamas tarafından tutulduğu belli değil.
İsrail binlerce Hamas savaşçısını öldürdüğünü iddia etse de, militan grup İsrail’in daha önce temizlediği bölgelerde yeniden ortaya çıkmaya devam ediyor. İsrail birlikleri Gazze’nin güneyindeki Refah kentinde kalan son Hamas taburlarına karşı savaşırken, savaş yaklaşık dokuz ay sonra bir dönüm noktasına ulaşıyor. Ancak İsrailli yetkililer çatışmanın yılın geri kalanında da sürebileceğini söyledi.
İsrail’de savaştan duyulan hoşnutsuzluk giderek artarken, Pazartesi gecesi Netanyahu’nun Kudüs’teki evinin yakınında düzenlenen gösteri de dahil olmak üzere, protestocular hayal kırıklıklarını dile getirmek için kitleler halinde sokağa döküldü.
Hayal kırıklığına uğrayan İsrailli protestocular, Gantz ve müttefiklerinin de desteklediği yeni seçimlerin yapılması çağrısında bulundu. Ancak Netanyahu bu çağrıları reddederek bunun savaşın dikkatini dağıtmaktan başka bir işe yaramayacağını söyledi.
Atlantik Konseyi’nde milenyum araştırmacısı olan Alp Sevimlisoy, İsrail’de seçmenlerin savaşa alternatif seçenekler aradığı bir “seçimin yaklaştığını” söyledi.
“Benny Gantz ve diğer pek çok kişi genel olarak savaşı destekliyor olsa bile,” dedi, “pek çok kişi en azından söylem yoluyla savaş için alternatif bir yol haritası hazırlamaya başlamak istiyor.”
Gazze’nin insani krizin derinliklerine düşmesiyle birlikte İsrail, savaşı sona erdirmesi için uluslararası alanda giderek artan bir baskıyla karşı karşıya. Gazze’de 37,000’den fazla insan öldü ve Filistinliler gıda ve su gibi temel ihtiyaç maddelerine erişimden yoksun.
Birleşmiş Milletler’in en üst mahkemesi olan ve Gazze’deki savaşı nedeniyle İsrail’e yöneltilen soykırım suçlamasını görüşen Uluslararası Adalet Divanı, İsrail’e Refah’taki saldırısını durdurma çağrısında bulundu; bağımsız Uluslararası Ceza Mahkemesi ise Netanyahu ve İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın yanı sıra üst düzey Hamas yetkilileri hakkında Gazze çatışmasıyla ilgili savaş suçları işledikleri gerekçesiyle tutuklama emri çıkarılmasını istiyor.
Savaş zamanı kabinesi üç üye arasında bir birlik duygusu yansıtıyordu: Gantz, Netanyahu ve Gallant.
Ayrıca Netanyahu ve Gantz gibi muhalif isimlerin Gazze’deki ve İran destekli Hizbullah militan ve siyasi grubunun İsrail’e roket ve top ateşi açmaya devam ettiği kuzeydeki Lübnan sınırındaki çatışmalarla ilgili karar alma süreçlerini dengelemelerine de olanak sağlamıştı.
Amerika Ulusal Güvenlik Yahudi Enstitüsü Başkanı ve CEO’su Michael Makovsky, savaş zamanı kabinesinin “ülke için daha iyi” olduğunu söyledi.
“İsrail’in doğal bölünmüşlüğü aylardır geri geliyordu ve bu muhtemelen onu daha da kötüleştirecek” dedi. “Bu talihsiz bir durum çünkü Gazze ile nasıl başa çıkacaklarını da çözmeleri gerekiyor.”
Gantz artık savaş zamanı politika sürecinin bir parçası olmadığı için Netanyahu üzerindeki siyasi baskının artması muhtemel.
Orta Doğu Enstitüsü’nde kıdemli bir İsrail uzmanı olan Nimrod Goren, acil durum hissinin ve birleşme ihtiyacının Kabine ile birlikte dağıldığını ve Gantz’ın Netanyahu ile ortaklıkta “gerçekten bir şans verdiğini ve başarılı olamadığını” söyledi.
Goren, savaştan duyulan hayal kırıklığı arttıkça bazı İsraillilerin Netanyahu’suz yeni bir liderlik için bastıracağını öngördü.
“İnsanlar mevcut durumdan bıkmış durumda” dedi. “Rehineler geri gelmiyor. Genel olarak konuşmak gerekirse, daha fazla asker öldürülüyor. Güney ve kuzeydeki durum devam ediyor. Savaş uzuyor ve stratejik hedefin ne olduğu belli değil.”
Gantz, bu ayın başlarında istifasını duyurduğu televizyon açıklamasında Netanyahu’yu İsrail’in “gerçek bir zafere doğru ilerlemesini” engellediği için eleştirdi.
Mayıs ayında Gantz, Netanyahu’ya bir ültimatom vererek, başbakanın Lübnan sınırında yerlerinden edilen on binlerce İsraillinin geri dönmesi; rehinelerin serbest bırakılması ve Hamas’ın ortadan kaldırılması; Suudi Arabistan ile ilişkilerin normalleştirilmesi ve Gazze’de bir hükümet kurulması planlarını açıklamaması halinde istifa edeceğini söylemişti.
Gantz’ın yanı sıra Gallant da Netanyahu’nun savaş sonrası Gazze planıyla ilgili endişelerini dile getirdi ve Hamas’ı yok etme yolu konusunda başbakanla tartıştı.
Netanyahu, İsrail’in Gazze üzerinde süresiz güvenlik kontrolüne sahip olmasını ve militan grup Hamas’la bağlantılı olmayan Filistinlilerin kıyı bölgesini yönetmesini içeren savaş sonrası planının yalnızca belirsiz bir taslağını yayınladı.
İsrail’in Hizbullah ile olan çatışmasını çözme çabası da daha derin bir mesele haline geliyor. İsrail, Lübnan sınırındaki çatışmalardan kaçan yaklaşık 80,000 kişiyi geri göndermek istiyor.
Gallant Hizbullah’ın yok edilmesini savunuyor ancak ABD ve diğer müttefikler diplomasi yoluyla gerilimi düşürmeye çalışıyor ve İsrail’i gerilimi tırmandırmaması konusunda uyarıyor. Netanyahu, 2006 yılında İsrail ile Hizbullah arasında daha önce yaşanan ve pahalıya mal olan bir savaşa sahne olan Lübnan’a saldırma fikrine sıcak bakmıyor.
Ancak Gantz’ın gidişiyle Netanyahu, Hizbullah’la topyekûn savaşa girmek isteyen Gallant ile Smotrich ve Ben-Gvir gibi diğer aşırı sağcı müttefiklerine daha açık hale gelebilir.
Atlantik Konseyi’nden Sevimlisoy, Netanyahu’nun Lübnan konusunda merkeze kaydığını söyledi ancak İsrailli liderin yakında Hizbullah da dahil olmak üzere çözülmemiş olan “askeri hedeflerin çoğunu ele almasını” beklediğini ekledi.
İsrail Savunma Kuvvetleri’ni kastederek “Muhtemelen Lübnan’a bir IDF müdahalesi göreceğiz,” dedi, çünkü İsrail “son çatışmada çözülemeyen hususları çözmeye” çalışıyor.
Kaynak: The Hill
Rus Donanmasına ait savaş gemileri, Vladimir Putin’in son güç gösterisiyle bu hafta Süveyş Kanalı yakınlarında Mısırlı mevkidaşlarıyla ortak tatbikatlar gerçekleştirecek – bu kez güney Avrupa’ya açılan kapıda.
Rusya Savunma Bakanlığı bugün, aralarında füze kruvazörü Varyag ve fırkateyn Marshal Shaposhnikov’un da bulunduğu bir donanma gemisi müfrezesinin Akdeniz’deki askeri tatbikatlar öncesinde İskenderiye limanına yanaştığını bildirdi.
Ziyaret Mısır donanma temsilcileriyle görüşmek üzere yapılan bir ‘iş ziyareti’ olarak nitelendirilse de her iki donanma da bu hafta içinde Mısır açıklarında Süveyş Kanalı yakınlarında tatbikat yapacak.
Bu tatbikatlar, Rusya’nın Suriye’nin Tartus kentindeki diğer Akdeniz donanma tesisini tamamlamak üzere Libya kıyısındaki Tobruk’ta kalıcı bir deniz üssü kurmaya çalıştığı yönündeki haberlerin ardından geldi.
‘Avrupa’nın yumuşak karnı’ olarak görülen Akdeniz’de Rus donanma varlığının artması ihtimali, bazı analistlerin NATO’nun bölgenin güvenliğini sağlamak için daimi bir operasyon komutanlığı kurmasını önermesine yol açtı.
Bu haftaki deniz tatbikatları aynı zamanda Mısır’da Abdülfettah el Sisi’nin 2014’te iktidara gelmesinden bu yana Moskova ile Kahire arasında güçlenen ilişkilerin de bir göstergesi.
Rusya-Mısır ilişkilerinin bir şekilde dengesiz olduğunu söylemek yanlış olmaz; Moskova Kahire’ye askeri, ekonomik ve endüstriyel destek sağlarken, hayati önem taşıyan metal, mineral ve özellikle de tahıl ithalatından bahsetmeye bile gerek yok.
Ancak bunun karşılığında Rusya son derece stratejik bir konumda değerli bir nüfuz kazanıyor.
Mısır, her yıl küresel ticaretin yaklaşık %12’sinin geçtiği Süveyş Kanalı’nı kontrol etmesi nedeniyle Orta Doğu ve Kuzey Afrika (MENA) bölgesinde son derece önemli bir oyuncu.
Kahire aynı zamanda devam eden İsrail-Hamas savaşında da kilit bir müzakereci rolü üstlenmiş durumda.
İsrail ve Gazze ile sınır komşusu olan Mısır, her iki tarafla da ilişkilerini sürdürüyor ve temsilcileri ateşkes için uluslararası ortaklarla yakın işbirliği içinde çalışıyor.
Moskova uzun zamandır Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinde ilişkiler geliştirmeye çalışıyor ve Suriye iç savaşı sırasında Suriye Devlet Başkanı Beşir Esad’ın güçlerini desteklemiş olması nedeniyle Suriye’de oldukça etkili bir oyuncu.
Kremlin’in Libya ile 1970’lere uzanan kalıcı bağları da var ve son yıllarda kötü şöhretli Wagner Grubu’ndan önemli sayıda Rus paralı asker, Rusya’nın ülkedeki çıkarlarını ilerletmek için orada konuşlandırıldı.
Atlantik Konseyi’nde milenyum araştırmacısı ve bölgesel jeopolitik analisti olan Alp Sevimlisoy kısa bir süre önce Newsweek’e verdiği demeçte NATO’nun Rusya’nın Akdeniz’de genişleyen çıkarlarını kontrol etmek için Akdeniz’de kalıcı bir operasyon varlığı kurmaya çalışması gerektiğini söyledi.
“Akdeniz’i tüm amaç ve hedefler doğrultusunda yönetecek bağımsız bir NATO askeri komutanlığı olacak bir MEDCOM’un kurulması için acilen harekete geçmeliyiz” dedi.
Suriye ve Libya’da devam eden varlığının yanı sıra Rusya son yıllarda Körfez Arap ülkeleri, özellikle de Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile güçlü bağlar geliştirdi.
Rusya aynı zamanda İran’ın da en yakın müttefikleri arasında yer alıyor ve iki ülkenin daha önce hiç olmadığı kadar yakın işbirliği yapmalarını sağlayacak eşi benzeri görülmemiş bir stratejik ortaklığa imza atmak üzere oldukları söyleniyor.
Rusya’nın Mısır’la ikili ilişkileri, eski general El Sisi’nin 2014 yılında Kahire’de iktidara gelmesinin ardından, eski cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin devrilmesi için savunma bakanı ve Mısır silahlı kuvvetlerinin komutanı olarak konumunu kullanmasının ardından gelişti.
El-Sisi kısa sürede Kremlin ile olumlu ilişkiler kurmaya başladı ve 2015 yılında Rusya ve Mısır donanma gemileri İskenderiye limanı açıklarında ilk ortak tatbikatlarını gerçekleştirdi.
2018’de Rusya ve Mısır, çeşitli sektörlerde daha yakın işbirliği çabalarını resmileştiren önemli bir kapsamlı ortaklık imzaladı ve bir yıl sonra Mısır, Kahire’nin savunma yeteneklerinde dramatik bir yükseltme sinyali veren milyarlarca dolar değerinde Rus askeri teknolojisinin satın alınması için bir anlaşma imzaladı.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’ne göre bu anlaşmadan önce Rus askeri donanımı 2014-2017 yılları arasında Mısır’ın silah ithalatının yaklaşık %60’ını oluşturuyordu.
Savunma ve güvenlik alanının ötesinde, Rusya Mısır’ın altyapısına önemli yatırımlar yaptı; bunların en önemlilerinden biri de el-Dabaa nükleer enerji santrali.
Mısır’ın ilk nükleer merkezi ve yaklaşık kırk yıl önce Güney Afrika’nın Koeberg santralinden bu yana Afrika’da inşa edilen ilk nükleer santral olan santral, Rusya’nın devlet enerji şirketi Rosatom tarafından geliştiriliyor ve besleniyor.
Süveyş Kanalı Ekonomik Bölgesi’nde bir Rus Sanayi Bölgesi kurma planları Ukrayna’da patlak veren savaşın ardından önemli aksaklıklara uğramış olsa da Moskova, dünyanın en önemli ticaret yollarından birinin kıyısında kendine ait bir toprak parçası oluşturmaya kararlı görünüyor.
Bu arada Mısır Ocak ayında, Rusya ve Çin’in de dahil olduğu, karşılıklı fayda sağlayan ekonomik ve ticari ortaklıkları teşvik etmeye kararlı, aynı zamanda Doğu ve Küresel Güney’in önde gelen güçlerinin çok kutuplu yeni bir dünya düzenini başlatma ve Batı’nın küresel mali ve siyasi kurumlar üzerindeki hakimiyetini azaltma çabalarını temsil eden bir ekonomik blok olan BRICS ülkeler grubuna resmen üye oldu.
Moskova’nın Kahire ile olumlu ilişkileri, Mısır’ın uzun zamandır Amerika’nın Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesindeki en güçlü müttefiklerinden biri olarak görülmesine rağmen El Sisi ile Beyaz Saray’ın arasını da açıyor.
ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Washington, Mısır ve Doha’nın yoğun bir şekilde dahil olduğu İsrail ve Hamas arasında devam eden ateşkes görüşmelerini görüşmek üzere bugün erken saatlerde Kahire’de el-Sisi ile bir araya geldi.
Hamas’ın 10 gün önce sunduğu öneriye henüz kesin bir yanıt vermemesi üzerine Blinken bir kez daha Filistinli gruba, geniş bir uluslararası desteğe sahip olduğunu ve İsrail tarafından da kabul edildiğini söylediği planı kabul etmesi çağrısında bulundu.
Gazetecilerin Kahire’de Mısırlı temsilcilere ne söylediğini sorması üzerine Blinken şunları söyledi: “Ateşkes istiyorsanız Hamas’a ‘evet’ demesi için baskı yapın.
Masadaki planın ateşkes, kalan rehinelerin serbest bırakılması ve bölgesel güvenliğin arttırılması için ‘en iyi yol’ olduğunu söyledi.
Kaynak: Daily Mail
Rusya’nın, Kuzey ve Batı Afrika’nın çatışmalarla harap olmuş bölgelerinde nüfuzunu arttırmak ve Batılı rakiplerini geride bırakmak için Akdeniz’deki en yeni merkezine daha fazla kaynak aktardığı bildiriliyor.
Bağımsız Rus sitesi Verstka, All Eyes on Wagner projesi ve ABD tarafından finanse edilen medya kuruluşu Radio Free Europe/Radio Liberty, son haftalarda en az 1,800 Rus askeri ve paralı askerinin Libya’ya konuşlandırıldığını ve görünüşe göre yıllardır hazırlanmakta olan bir projenin genişletildiğini bildirdi.
Gelişmekte olan Rus karakolu, halihazırda sürekli göç akınlarına karşı savunmasız olduğu kanıtlanan “Avrupa’nın yumuşak karnı” için bir tehdit oluşturabilir. Moskova’nın etkisi, Libya kıyı şeridi boyunca daimi deniz tesislerinin kullanımını güvence altına alabilirse keskinleşebilir. Kremlin’in, halihazırda Afrika’daki güç projeksiyonu için önemli bir merkez olarak hizmet veren Tobruk limanına göz diktiği bildiriliyor.
Atlantik Konseyi’nin milenyum üyesi ve bölgesel jeopolitik analist Alp Sevimlisoy Newsweek’e verdiği demeçte NATO’nun Kuzey Amerika-Avrupa işbirliğinin merkezinde yer alan ideolojiye atıfta bulunarak “Akdeniz ‘Atlantikçiliğin’ savunulmasında en önemli sınırdır” dedi.
“Rusya, bu limanı kurma niyetinden ya da gerçekten bunu yapabilecek operasyonel kabiliyete sahip olup olmayacağından bağımsız olarak, Libya’ya giderek daha fazla kaynak aktarıyor.”
Moskova, 2011 yılında Muammer Kaddafi’nin NATO’nun kolaylaştırıcılığında devrilmesinden bu yana Libya’da nüfuzunu arttırıyor ve ardından ülke savaşan çeşitli gruplara bölündü. Yaklaşık 7 milyon nüfuslu Kuzey Afrika ülkesi şu anda büyük ölçüde doğuda Usame Hamada liderliğindeki Ulusal İstikrar Hükümeti ile batıda Abdul Hamid Dbeibeh liderliğindeki Birleşmiş Milletler destekli Ulusal Birlik Hükümeti arasında bölünmüş durumda.
İlk hükümet, Libya’nın doğusunun tamamına etkin bir şekilde hakim olan Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu tarafından destekleniyor. Son yıllarda Hafter Kremlin’e yakınlaştı. 80 yaşındaki Hafter ilk kez 2023 yılında Moskova’yı ziyaret ederek Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştü.
Eski lider Yevgeny Prigozhin’in başarısız darbesinin ardından şimdi tamamen Kremlin’in kontrolü altına girme sürecinde olan Wagner Grubu, 2019’dan beri Hafter güçlerini desteklemek için Libya’da faaliyet gösteriyor. Rus istihbaratının deneyimli ismi Andrey Averyanov’un yeni liderliğinde Wagner -şimdi Afrika Kolordusu olarak yeniden adlandırıldı- Libya’daki faaliyetlerini artırıyor.
İngiliz düşünce kuruluşu Chatham House’un Orta Doğu ve Kuzey Afrika programında kıdemli araştırma görevlisi olan Tim Eaton, “Hafter’le resmi temaslardaki bu artış çok dikkat çekiciydi” dedi.
Newsweek’e konuşan Eaton, “Wagner -ve şimdi de Africa Corps- etrafındaki meseleleri takip eden insanların varsayımına göre, Rus desteği için daha paralı asker temelli bir ödeme düzenlemesi olan şey, Hafter yönetimindeki doğu Libya güçleri ile Rus hükümeti arasında daha kurumsal ve daha resmi bir angajman haline geliyor” dedi.
Libya Moskova’ya hem Akdeniz’de bir dayanak noktası hem de istikrarsız Sahel ülkelerinin oluşturduğu “Darbe Kuşağı” olarak adlandırılan ve son siyasi çalkantılarda hükümetlerin Fransız ve Amerikan etkisini bertaraf etmek için Rusya’ya yöneldiği bölgeye bir giriş yolu sunuyor.
Eaton, “Afrika’nın diğer bölgelerine ve özellikle de Sahel’e potansiyel erişim açısından Libya’nın onlara verdiği şey bu” dedi. “Libya bu çıkarlar için bir kara köprüsü sağlıyor gibi görünüyor.”
Akdeniz Cephesi
Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaş, Moskova’nın ABD ile dünya çapındaki mücadelesini renklendirdi. Akdeniz ve Kuzey Afrika’da Libya, Batılı müttefikler için zayıf bir noktayı temsil ediyor gibi görünüyor.
Eaton, “Amerikalıların Akdeniz’de bir Rus üssü kurulmasından korktukları açık,” diyor. “Elbette Suriye’de zaten önemli bir Rus varlığı var. Nitekim en son silah akını Suriye üzerinden geldi.”
Sevimlisoy NATO’nun gelişen meydan okumayı kararlı adımlarla hızla karşılaması gerektiğini söyledi. “Akdeniz’i tüm amaç ve hedefler doğrultusunda yönetecek bağımsız bir NATO askeri komutanlığı olacak bir MEDCOM’un kurulması için acilen harekete geçmeliyiz” dedi.
Sevimlisoy sözlerine şunları da ekledi: “Sahaya botlar göndermeye başlamalıyız ve bunu bir NATO çabası haline getirmeliyiz.” Sevimlisoy ayrıca Akdeniz bölgesinde nükleer silah paylaşımının, bu silahlara ev sahipliği yapan İtalya ve Türkiye’nin ötesine ve daha uzağa genişletilmesini önerdi.
Sevimlisoy, “Eğer Rusya’ya Akdeniz’de karşı koymak istiyorsanız, bunu hem Akdeniz’de karşı koyarak hem de Baltıklarda karşı koyarak yaparsınız ki zaten bu cephede meşgul olsunlar” dedi.
Sevimlisoy nükleer genişlemenin, Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e yönelik saldırısının ardından ABD’nin geçici olarak yaptığı gibi, ABD’nin Ohio sınıfı denizaltılarının Akdeniz’e konuşlandırılmasını ve hatta mevcut olduğunda hipersonik teknolojinin kullanılmasını içerebileceğini de sözlerine ekledi.
Sevimlisoy, “Sonunda, taktik nükleer gücü hipersonik füzelere yerleştirebileceğiz ve o noktada, Soğuk Savaş’ın başlangıcından bu yana görülmemiş bir nükleer caydırıcılık seviyesini yeniden canlandırmış olacağız” dedi.
Sevimlisoy ayrıca NATO’nun, Sovyetlerin ilerlemesi durumunda Soğuk Savaş sırasında uygulamaya konulanlara benzer şekilde, Avrupa çapında yeni “geride kalma” örgütleri kurmayı düşünmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
Sevimlisoy Akdeniz’de daha güçlü bir NATO varlığının sadece Moskova’yı değil Pekin’i de caydırmak için gerekli olduğunu belirtti.
“Birkaç yıl önce Akdeniz’den geçen Çin savaş gemilerimiz vardı,” dedi. “Bugün de geçiyorlar. Yarın bunlar doğrudan çatışma hatları olacak.”
Kaynak: Newsweek
Başkan Biden’ın İsrail’e ağır bombaların sevkiyatını durdurma hamlesi Cumhuriyetçilerin öfkesini çekerek ABD’nin İsrail’i Gazze’nin güneyinde kanlı bir harekat başlatmaktan caydırma çabalarını daha da kutuplaştırdı.
Beyaz Saray’ın Gazze’deki sivil kayıplar karşısında giderek daha fazla hayal kırıklığına uğraması ve İsrail’in bir milyondan fazla Filistinlinin barındığı güney şehri Refah’ı tamamen işgal etmesinden endişe duyması nedeniyle ABD, İsrail için daha önce onaylanmış olan yaklaşık 3.500 bombayı geri çekti.
Ancak silah sevkiyatını durdurma kararı, Biden’ın İsrail’in Gazze’deki savaşı sırasında ABD’nin elini güçlendirmek için attığı en önemli adımlardan biri. İlericiler uzun zamandır bu tür silah kısıtlamaları çağrısında bulunurken, Cumhuriyetçiler bu hamleye Biden’a saldıran sert açıklamalarla karşılık verdi.
Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi Başkanı Temsilci Michael McCaul (R-Texas) ve Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Başkanı Temsilci Mike Rogers (R-Ala.) Çarşamba günü yaptıkları ortak açıklamada Biden’ı İsrail’in güvenliğini zayıflatmakla suçlayarak “yönetimin İsrail’e önemli silah sevkiyatlarını durdurmasından dehşete düştüklerini” söylediler.
“Dahası, bu feci politika kararı gizlice alınmış ve Kongre ile Amerikan halkından kasıtlı olarak saklanmıştır” dediler. “İsrail’in aralarında Amerikan vatandaşlarının da bulunduğu rehinelerin serbest bırakılması için iyi niyetle müzakerelere devam ettiği bir dönemde, yönetimin basiretsiz ve stratejik hatası, bir müttefik olarak ‘sarsılmaz taahhüdünü’ sorgulatmaktadır. “
Savunma Bakanı Lloyd Austin de Çarşamba sabahı Senato Tahsisatlar Komitesi önünde ifade verirken Cumhuriyetçilerin sorularına maruz kaldı.
Senatör Jerry Moran (R-Kan.) “Bu müttefikimiz İsrail’e yanlış bir mesaj göndermiyor mu ve İran ile İran destekli grupları cesaretlendirmiyor mu?” dedi. “Düşmanlarımıza desteğimizin koşullu olduğu sinyalini vermemeliyiz.”
Austin, ABD’nin İsrail’in güvenliğine olan bağlılığının “sarsılmaz” olduğunu ve Beyaz Saray’ın ülkeye milyarlarca dolar sağladığını söyledi.
Austin, “Ancak şu anda Refah’ta meydana gelen olaylar bağlamında bazı yakın vadeli güvenlik sevkiyatlarını gözden geçiriyoruz” dedi. “Henüz herhangi bir karar vermedik. Sağladığımız bazı güvenlik yardımlarını yeniden değerlendirirken durakladık.”
Austin, İsrail’in sivilleri korumadan ve orada barınan sivilleri korumak için bir plan yapmadan Refah’a “büyük bir saldırı” başlatmaması gerektiğini tekrarladı.
Senatör Lindsey Graham (R-S.C.) Hamas ve İran destekli diğer vekillerin İsrail’i yok etmeye kararlı olduklarını savundu.
Austin’e sorgusu sırasında “Yahudi devletinin yaşamı için varoluşsal bir mücadele olan bu savaşta silahları alıkoyarsak bunun yanlış bir sinyal göndermeyeceğini mi söylüyorsunuz?” dedi.
Bekletilen silahlar 2,000 ve 500 kiloluk bombalar ile bunları akıllı bomba olarak bilinen hassas güdümlü mühimmatlara dönüştüren Müşterek Doğrudan Saldırı Mühimmat kitleridir. Daha ağır bombalar genellikle daha yıkıcıdır ve daha gelişigüzel saldırılara neden olabilir ve insan hakları grupları İsrail’i büyük mühimmatlarla ölü sayısını arttırmakla suçlamaktadır.
ABD, İsrail’e her yıl milyarlarca dolarlık satış yaptı ve Beyaz Saray, Filistinli militan grup Hamas’a karşı savaşında bu ülkeye silah göndermeye devam etti. Geçtiğimiz ay Biden, İsrail için 26 milyar dolar içeren bir ulusal güvenlik paketini imzaladı.
Ancak Biden’ın üzerindeki baskı sol kanadından artmaya başladı ve son haftalarda üniversite öğrencilerinin 7 aydır süren savaşta 34.000’den fazla insanın öldüğü Gazze’deki insani krizi protesto etmek için üniversite kampüslerinde kamp kurmasıyla ateşli bir zirveye ulaştı.
Atlantik Konseyi’nde milenyum araştırmacısı olan Alp Sevimlisoy, Biden’ın elinde tuttuğu mühimmatları eninde sonunda göndereceğini, ancak savaşın bir an önce sona ermesi gerektiği mesajını vermek için elindeki kozu kullanmak üzere şimdilik geri duruyor olabileceğini söyledi.
“Biden yönetimi sadece İsrail’in bir oyun sonu tanımlamasını ve bunu hızlı bir şekilde tanımlamasını istiyor” dedi. “Bu mühimmatlar devam edecek. Sadece olası bir operasyonla karıştırılmayacakları bir zamanda devam edecekler.”
Yine de Biden’ı kampüslerde İsrail’in savaşına karşı düzenlenen protestolara karşı çok yumuşak davranmakla suçlayan Cumhuriyetçiler bu duraksamayı değerlendirmekte gecikmedi.
“GOP bunu Biden yönetimine saldırmanın çok kolay bir yolu olarak gördü çünkü kağıt üzerinde İsrail’i desteklerken biraz güvensizlik varmış gibi görünüyor” diye ekledi. “Ancak gerçekte, Başkan Biden’dan İsrail’e sarsılmaz bir destek gördük.”
İsrail de bu hamleden duyduğu memnuniyetsizliği dile getirdi. İsrail’in Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Gilad Erdan, İsrail haber kanalı Channel 12’ye verdiği demeçte bombaların engellenmesinin “sinir bozucu” ve “çok hayal kırıklığı yaratan bir karar” olduğunu söyledi.
İsrail 100,000 Filistinlinin tahliyesi emrini verdikten sonra bu hafta Refah’ta sınırlı operasyonlara başladı. Askerler Salı günü Mısır’a bağlanan ve Gazze’de umutsuzca ihtiyaç duyulan insani yardım için hayati bir kaynak olan sınır kapısını ele geçirdi.
Biden Çarşamba gecesi CNN’e yaptığı açıklamada İsrail’in Refah’a girmesi halinde saldırı amaçlı silah satışını durduracağını söyledi.
“İsrail’in Demir Kubbe ve son zamanlarda Orta Doğu’dan gelen saldırılara karşılık verme kabiliyeti açısından güvende olduğundan emin olmaya devam edeceğiz” dedi, ancak tam ölçekli bir Refah saldırısı durumunda “silah ve top mermisi tedarik etmeyeceğiz.”
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller Çarşamba günü gazetecilere yaptığı açıklamada Refah’la ilgili endişeler ve Gazze’deki “kabul edilemez” insani yardım kriziyle bağlantılı olarak diğer silah sevkiyatlarının da gözden geçirildiğini söyledi.
“Politika belirlemelerimizin İsrail’in politika belirlemelerine bağlı olduğunu her zaman açıkça ifade ettik” diyen Biden, Biden yönetiminin Refah’a yönelik büyük bir işgali desteklemediğini çünkü “İsrail’in inandırıcı, insani bir plan sunduğuna inanmıyoruz” dedi.
Gazze’de ölü sayısı arttıkça, giderek artan sayıda Demokrat, İsrail’e silah şartı getirilmesi ya da sadece savunma silahları gönderilmesi çağrısında bulundu. Geçen hafta 90’a yakın Demokrat, Biden’a İsrail’e saldırı silahlarının gönderilmesinin durdurulmasını düşünmesi çağrısında bulundu.
Senato’da İsrail’e silah sağlanmasına en çok karşı çıkan Senatör Bernie Sanders (I-Vt.), İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun Gazze’de “eşi benzeri görülmemiş bir insani felaket” yarattığını ve Biden’ın “bomba teslimatını durdurmakta kesinlikle haklı olduğunu” söyledi.
“Ancak bu bir ilk adım olmalı. ABD şimdi elindeki tüm kozları kullanarak derhal ateşkes ilan edilmesini, Refah’a yönelik saldırılara son verilmesini ve çaresizlik içinde yaşayan insanlara büyük miktarda insani yardımın derhal ulaştırılmasını talep etmelidir.”
Ancak Cumhuriyetçiler, Amerika’nın savaştaki rolü söz konusu olduğunda Biden’ın önceliklerini karıştırdığını söyledi. Senatör Tommy Tuberville (R-Ala.) yaptığı açıklamada başkanı “Demokrat partinin Amerika düşmanı kanadına” boyun eğmekle suçladı.
Sens. Joni Ernst (R-Iowa) ve Ted Budd (R-N.C.) Biden’a bir mektup göndererek bomba satışlarının durdurulmasını sorguladı.
Ernst Salı günü Fox News’e verdiği demeçte “Hamas’a karşı çıkmamız gerekirken herkes İsrail’e karşı çıkıyor gibi görünüyor” dedi. “Desteğimizi, mühimmatımızı, silah platformlarımızı İsrail’e karşı koz olarak kullanmamalıyız.”
Kaynak: The Hill
Yapay zeka (AI) ve insansız hava araçları gibi yeni çağ teknolojileri modern savaşın çehresini sonsuza dek değiştirdi.
Teknoloji insan zekasının neredeyse her yönünü ele geçirdikçe James Bond’a ve uydu görüntülerine duyulan ihtiyaç giderek daha az önemli hale geldi.
İşin içine insansız hava araçlarını da kattığınızda modern teknoloji ve mühendisliğin çok güçlü bir kombinasyonunu elde edersiniz.
Rusya-Ukrayna savaşının da gösterdiği gibi, karadaki botlar hala savaşın önemli bir parçası olsa da, insansız hava araçlarının giderek daha faydalı olduğu kanıtlandı.
Bu, savaş halindeki ülkelerin asker kaybını en aza indirmesine olanak tanıyor, ancak daha yüksek bir parasal maliyeti de beraberinde getiriyor.
Çatışmalarda Kullanılan Yapay Zeka ve Dronlara Örnekler
İsrail-Hamas Çatışması
Geçtiğimiz ay New York Times tarafından yayınlanan bir rapor, İsrail’in Gazze Şeridi’nde Filistinlilerin bilgisi ya da rızası olmadan büyük bir yüz tanıma programı başlattığını ortaya koydu.
Habere göre ülke bir veri tabanı oluşturdu ve bu teknolojiyi Hamas’la bağlantılı kişileri tespit etmek için kullanıyor. Bu programda Google Photos teknolojisi ve Tel Aviv merkezli Corsight şirketi tarafından geliştirilen özel bir araç kullanılıyor.
Rusya-Ukrayna Savaşı
Şubat ve Mart 2024’te Ukrayna, donanma insansız hava araçlarını kullanarak Karadeniz’de birkaç Rus gemisini batırma ya da etkisiz hale getirme sorumluluğunu üstlendi.
Geçtiğimiz ay Ukrayna Deniz Kuvvetleri sözcüsü Dmytro Pletenchuk Associated Press’e yaptığı açıklamada son saldırının Neptune füzeleriyle gerçekleştirildiğini ve bu füzelerin Sivastopol liman tesislerine ve bir petrol deposuna da saldırdığını söyledi.
Ukrayna’nın insansız hava araçlarını kullanarak Rus altyapısını titizlikle hedef aldığı ve listenin başında petrol ve rafineri tesislerinin yer aldığı bildirildi.
Kızıldeniz’de Husi Saldırıları
Husi isyancılar, devam eden İsrail-Hamas çatışması sırasında Kızıldeniz’deki gemilere 40’tan fazla saldırı düzenledi. Bu saldırılarda bir kez daha insansız hava araçları kullanıldı ve Husi isyancıların denizlerde minimum insan müdahalesi ile saldırılar gerçekleştirmesine olanak sağlandı.
Algoritmalar ve Vizyon Sayesinde Yapay Zeka Artık Savaşta Kritik Bir Araç
Yapay zeka, modern savaşta stratejik karar alma süreçlerini yeniden şekillendiren kritik bir araç haline geldi. İsrail’de yayın yapan +972 Magazine ve Local Call tarafından daha önce yapılan bir araştırma, ülke ordusunun Gazze’deki bombalama hedeflerini seçmek için Lavender adlı bir sistem aracılığıyla yapay zekayı kullandığını ortaya çıkarmıştı.
Benzer şekilde, 2022 yılının ortalarında Ukrayna’nın, ülkenin yalnızca ihtiyaç duyduğu verileri kullanmasını sağlayan, gizli ve hassas bilgilerin ticari firmalara gönderilmesiyle ilgili olası aksaklıkları önleyen yapay zeka destekli bir platform başlattığı bildirildi.
Ukrayna ayrıca insansız hava araçları ya da İHA’lar ve drone’lar aracılığıyla Rusya’nın işgali sırasında savaş suçu işlediğinden şüphelenilen kişilerin görüntülerini yakalayarak ve birlik hareketlerini takip ederek yapay zekayı kullanıyor.
Bu yılın Şubat ayında ABD ordusu da 2 Şubat’ta 85’ten fazla ABD hava saldırısının gerçekleştirilmesi sırasında Orta Doğu’daki hedefleri belirlemek için yapay zeka kullandığını doğruladı.
Saldırılar Irak ve Suriye’de aralarında roket ve füze depoları, drone tesisleri ve milis operasyon merkezlerinin de bulunduğu yedi tesisi hedef aldı.
ABD Merkez Komutanlığı’nın teknoloji şefi Schuyler Moore o dönemde “Tehditlerin nerede olabileceğini belirlemek için bilgisayarla görmeyi kullanıyoruz” demişti.
ABD hükümeti geçtiğimiz günlerde Replicator girişimini hızlandırdığını açıkladı. Savunma Bakan Yardımcısı Kathleen Hicks bunu küresel savunmada “oyunun kurallarını değiştiren bir değişim” olarak lanse etti.
Uzman Görüşü: Yapay Zeka Nasıl Daha Fazla Yardımcı Olabilir?
Yapay zekanın yardımcı olabileceği tek şey algoritma ve vizyon tabanlı kararlar değil. Jeopolitik stratejist ve savunma uzmanı Alp Sevimlisoy, Benzinga’ya verdiği demeçte daha hızlı karar vermenin de faydaları olduğunu söyledi.
“Kritik kararların hızla alınmasını sağlayacak başarı parametrelerinin yapay zeka tarafından sağlanmasıyla, merkezi komutadan onay beklemeye gerek kalmadan savaş alanı birlik kararlarını artırmak için yapay zeka ve kuantum hesaplamayı uydu teknolojisiyle birleştirmeliyiz.”
Ayrıca, birliklerin ve kaynakların “Rusya Federasyonu’nun birimlerini en iyi şekilde vurabilecekleri yerlere” yerleştirilmesini sağlamak için yapay zekanın kullanılabileceğini söyledi.
Dronlar Söz Konusu Olduğunda Önemli Olan Nicelik Değil Niteliktir
Sevimlisoy, insansız hava araçları söz konusu olduğunda başarıyı belirleyenin cephaneliğin kalitesi ve kabiliyeti olduğunu söylüyor.
“İran İslam Cumhuriyeti gibi bölgesel rakipler, bizim özellikle hava savunma alanındaki toplam gücümüze kıyasla ucuz ve kalitesiz insansız hava araçlarının hacmine güveniyor.”
Sevimlisoy’a göre ABD ve müttefikleri bu tehdidi rahatlıkla bertaraf edebildi.
“ABD ve İngiltere’nin birleşik hava komutasının yanı sıra ABD deniz filosundan fırlatılan karşı tedbirlerle İran’a ait çok sayıda insansız hava aracını rahatlıkla bertaraf edebildik.”
Sevimlisoy ayrıca yapay zekanın NATO üyelerinin düşman tehditlerini gerçek zamanlı olarak analiz etmelerine yardımcı olacağını, birliklerin “bina bina bilgi akışı” kullanarak hedefleri etkisiz hale getirmelerine ve masum sivillerin hedef alınmasını önlemelerine olanak sağlayacağını düşünüyor.
Kaynak: Benzinga
www.dokunulmaz.com.tr, işleme, çoğaltma, yayma, temsil ve umuma iletim haklarının yanı sıra tanımlanma hakkı ve www.dokunulmaz.com.tr web sitesinde yayınlanan makalelerde herhangi bir değişiklik yapılmasını yasaklama hakkı dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere her türlü fikri mülkiyet hakkına sahiptir.
